[pl][blog] osoby polskie

locale/pl/blog/osoby-polskie.md

@@ -0,0 +1,44 @@
+# Polki, Polacy… Osoby Polskie?
+
+<small>2022-08-20 | [@andrea](/@andrea)</small>
+
+![Obraz akwarelowy, tłum osób namalowanych na biało-czerwono; wygenerowany przez AI Dall-e](/img-local/blog/dall-e-white-red-people.png)
+
+[Osobatywy](/osobatywy) są świetnym sposobem na rzeczownikowe opisanie osoby lub grupy osób bez wskazywania na płeć.
+Użycie [epicenu](https://en.wikipedia.org/wiki/Epicenity) (np. „osoba”)
+wraz z określeniem przymiotnikowym (np. „bibliotekarska”) lub imiesłowowym (np. „prezesująca”)
+jest wzorcem, który w polszczyźnie istniał od wieków – nawet jeśli _dana kombinacja_ dziwi nas, ponieważ była póki co nieobecna w języku.
+Osobatywy są poprawne gramatycznie i [pozytywnie odbierane](https://portal.umk.pl/pl/article/u-progu-jezykowej-rewolucji) przez środowiska akademickie.
+Choć pozornie niezbyt ekonomiczne językowo (dwa słowa zamiast jednego!), to tak naprawdę zastępują co najmniej trzy rzeczowniki
+(„osoby studiujące” obejmuje studentów, studentki, a także osoby niebinarne mogące używać form takich jak [„studencie”](/neutratywy#studencie) czy [„studentu”](/dukatywy)).
+
+Choć osobatywy są z reguły proste do tworzenia, to czasem sprawiają problemy. Pytano nas na przykład ostatnio, czy neutralnym płciowo
+odpowiednikiem słowa „bibliotekarz” będzie „osoba biblioteczna” czy „osoba bibliotekarska”.
+Jako że to [pierwsze słowo oznacza](https://pl.wiktionary.org/wiki/biblioteczny) „związane z bilbioteką”,
+a [drugie](https://pl.wiktionary.org/wiki/bibliotekarski) „związane z osobą lub zawodem bibliotekarza”,
+doradziłom to drugie, jako bliższe znaczeniowo.
+
+[Tymoteusz](/@tymk) w poście [„Osobatywy nie takie straszne”](/blog/osobatywy-nie-takie-straszne)
+tłumaczy, jak zgodnie z polskimi regułami gramatycznymi powinno się tworzyć osobatywy od złożonych konstrukcji (jak „starsze chorąże sztabowe”)
+czy określające mieszkańców miast i państw (jaka jest różnica między „monakijską osobą”, „osobą monakijską” i „Osobą Monakijską”?).
+Serdecznie polecam lekturę!
+
+Osobiście jednak nie przepadam za używaniem takich osobatywów do opisywania narodowości itp.
+Choć jestem osobą osłuchaną z tymi formami, to ten podzbiór osobatywów wciąż nie brzmi dla mnie naturalnie.
+„Polskość”, „niemieckość” czy „koreańskość” są dla mnie tak abstrakcyjnymi własnościami (w porównaniu na przykład do czynności studiowania
+czy do zawodu bibliotekarza), że zestawienie ich jako przymiotnika z „osobą” brzmi wg mnie, jakby było wręcz pozbawione znaczenia.
+Długo nie docierało do mnie, czemu właściwie mam takie odczucia – aż w końcu dotarło.
+
+Otóż mówiąc (binarnie) „Polki i Polacy” możemy mieć na myśli wiele różnych grup osób!
+Badania statystyczne najczęściej opisują w ten sposób osoby mieszkające w Polsce – niezależnie od ich narodowości czy obywatelstwa.
+Czasem ten zwrot obejmuje też osoby mieszkające na emigracji. Czasem chodzi nam o osoby znające język polski,
+nawet jeśli nie są narodowości polskiej.
+Choć w przypadku naszego kraju te wszystkie zbiory zapewne pokrywają się w dość sporej części,
+to może jednak warto by przy okazji inkluzywności płciowej zastanowić się też nad precyzją wypowiedzi?
+
+Tak, osobatywem wprost utworzonym od „Polka”/„Polak” jest „Osoba Polska” – ale czemu by nie wyrazić się precyzyjniej:
+
+ - osoby mieszkające w Polsce,
+ - osoby narodowości polskiej,
+ - osoby z obywatelstwem RP,
+ - osoby polskojęzyczne?

locale/pl/nouns/osobatywy.vue

@@ -14,7 +14,7 @@
         </div>
 
         <section>
-            <BlogEntriesList :posts="['krótka-notka-o-osobatywach', 'osobatywy-nie-takie-straszne']"/>
+            <BlogEntriesList :posts="['krótka-notka-o-osobatywach', 'osobatywy-nie-takie-straszne', 'osoby-polskie']"/>
         </section>
 
         <details open class="border mb-3">