From 46c4b1c9d9df14b49baf80ca9a7224c1b4ba8c62 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Andrea Vos Date: Tue, 29 Mar 2022 19:36:55 +0200 Subject: [PATCH] [pl][blog] osobatywy-nie-takie-straszne --- assets/style.scss | 3 + .../pl/blog/osobatywy-nie-takie-straszne.md | 61 +++++++++++++++++++ 2 files changed, 64 insertions(+) create mode 100644 locale/pl/blog/osobatywy-nie-takie-straszne.md diff --git a/assets/style.scss b/assets/style.scss index df01285f6..135f13a2b 100644 --- a/assets/style.scss +++ b/assets/style.scss @@ -144,6 +144,9 @@ blockquote { padding-left: $spacer; font-size: 1em; font-style: italic; + em, i { + font-style: normal; + } } .form-group { diff --git a/locale/pl/blog/osobatywy-nie-takie-straszne.md b/locale/pl/blog/osobatywy-nie-takie-straszne.md new file mode 100644 index 000000000..d8c22a3b8 --- /dev/null +++ b/locale/pl/blog/osobatywy-nie-takie-straszne.md @@ -0,0 +1,61 @@ +# Osobatywy nie takie straszne + +2022-03-29 | [@tymk](/@tymk) + +Konstrukcje takie jak „osoba partnerska” czy „osoba towarzysząca” +są łatwym i normatywnym sposobem na neutralne płciowo opisanie człowieka lub grupy. +Analogicznie do feminatywów nazwałośmy je [osobatywami](/osobatywy). +Dziś chciałobyśmy przybliżyć parę mniej oczywistych zagadanień związanych z tymi formami. + +Do tworzenia osobatywów można użyć wielu innych rzeczowników jak np. człowiek, postać, sława, gwiazda, twarz (np. firmy) itd. + +> Demi Lovato to ~~sławna piosenkarka popowa~~ sława _lub_ gwiazda popu. + +> Maria M. jest ~~okropny~~ okropnym człowiekiem. + +Jednak „osoba” to najbardziej uniwersalny rzeczownik do tego celu, więc przez resztę tekstu to jego będziemy używać. + +Osobatywy mogą się wydawać długie i skomplikowane, ale bardzo łatwo jest je skracać, np.: + +> Zbychu jest osobą studencką _lub_ studiującą na … → Zbychu studiuje na … + +> Pięcioro[1] osób pracujących dla Ikei zaginęło → Pięcioro pracujących dla Ikei zaginęło + +No ale co jeżeli mamy do czynienia z bardziej złożonymi epitetami, jak zamienić je na osobatywy? +Weźmy na przykład „starsze chorąże sztabowe” (słowo „chorąże” pełni tutaj rolę rzeczownika). + +1. Wszystkie przymiotniki przed rzeczownikiem zostają bez zmian. → starsza osoba, st. os. +2. Rzeczownik zostaje zamieniony w przymiotnik (w tym przypadku już mamy przymiotnik). → starsza osoba chorąża, st. os. chor. +3. Przymiotniki za rzeczownikiem zostają zamienione przysłówki i „wciśnięte” pomiędzy „osobę”, a przymiotnik. → starsza osoba sztabowo chorąża, st. os. sztab. chor. + +> Maria jest starszą osobą sztabowo chorążą. Jestem taki dumny! + +Kolejny przypadek – rzeczowniki wielokrotne np. _Zbychu jest projektantum i stylistum_, _Zbychu jest projektantum-stylistum_. +Tak jak w przymiotnikach łączymy je w jeden przymiotnik używając najczęściej spójnika „o-” np. +_Zbychu jest biału i czarnu_, _Zbychu jest biało-czarnu_. +Więc przy tworzeniu osobatywu robimy tak samo. + +> Nikita jest osobą projektancko-stylistyczną (_lub osobatyw imiesłowowy_: osobą projektująco-stylizującą). +> Myślisz, że zrobi mi fajny zaczes? + +A co z osobatywem od słów takich jak „monakijczyk/monakijka”? +Osobatywy zazwyczaj to epitety z przymiotnikiem „za” rzeczownikiem, +tak więc mamy do czynienia z trzema możliwościami zapisu „osoby z Monako”: + - monakijska osoba – osoba odnosząca się do państwa lub miasta Monako, + występuje tu przymiotnik jakościowy [„przed” rzecz.], więc nie jest to osobatyw, + oznacza jakąkolwiek osobę w jakikolwiek sposób związaną z Monako, + - osoba monakijska – osoba mieszkająca w mieście Monako, monakijka lub monakijczyk, + - Osoba Monakijska – osoba obywatelska państwa Monako, Monakijczyk lub Monakijka. + +Należy pamiętać że w przypadku osobatywów od wyrazów pisanych z dużej również oba wyrazy +piszemy z dużej litery – tak jak „Morze Bałtyckie”. + +
+ +[1] Zaleca się używanie liczebników zbiorowych mówiąc o grupach mieszanych lub nieznanych płciowo, a więc przy osobatywach: + +