diff --git a/census/analyse.py b/census/analyse.py
index b4a17e194..3e41db59c 100644
--- a/census/analyse.py
+++ b/census/analyse.py
@@ -1,4 +1,4 @@
-from typing import Union
+from typing import Union, List
import pandas as pd
from pathlib import Path
import plotly.express as px
@@ -15,8 +15,14 @@ inputDir = projectDir / 'input'
outputDir = projectDir.parent / 'locale' / 'pl' / 'docs' / ('spis-%s' % year) # projectDir / 'output'
openFigs = False
colours = ['#c71585']
-colours_multi = ['#dd5fa6', '#8b0f7a', '#15c79c']
+colours_multi = ['#c71585', '#8b0f7a', '#15c79c']
pd.options.mode.chained_assignment = None
+fontFamily = 'Nunito, "Open Sans", sans-serif'
+graphHead = '''
+
+
+
+'''
def extractQuestion(
df: pd.DataFrame,
@@ -25,6 +31,7 @@ def extractQuestion(
includeAggregates: bool = False,
removeUnderscores: bool = True
) -> pd.Series:
+ print('Extracting question', questionNumber)
questionDf = df.filter(regex='^%s_%s(?!_writein)' % (
questionNumber,
('' if includeAnswers else 'aggr_') if includeAggregates else '(?!aggr)'
@@ -42,6 +49,33 @@ def extractQuestion(
return questionDf
+def extractQuestionSingle(
+ df: pd.DataFrame,
+ questionNumber: int,
+ includeAnswers: bool = True,
+ includeAggregates: bool = False
+ ) -> pd.Series:
+ print('Extracting question', questionNumber)
+ questionDf = df.filter(regex='^%s_%s(?!_writein)' % (
+ questionNumber,
+ ('' if includeAnswers else 'aggr_') if includeAggregates else '(?!aggr)'
+ ))
+ questionDf = questionDf.groupby(f'{questionNumber}_')[f'{questionNumber}_'].count()
+ questionDf = questionDf.apply(lambda x: round(100 * x / len(df), 1))
+
+ return questionDf
+
+
+def renameIndex(data: Union[pd.DataFrame, pd.Series], new_index: List[str]) -> Union[pd.DataFrame, pd.Series]:
+ if type(data) is pd.Series:
+ data = data.copy()
+ data.columns = new_index
+ data.index = new_index
+ return data
+
+ return data.set_axis(labels=new_index, axis=0)
+
+
def generateBar(
data: Union[pd.DataFrame, pd.Series],
group: str,
@@ -49,11 +83,27 @@ def generateBar(
title: str,
show: bool = False
):
+ print('Generating graph', group, name)
is_multi = type(data) is pd.DataFrame and len(data.columns) > 1
+
+ if all([type(c) is str and c.startswith('łącznie: ') for c in data.index]):
+ data = renameIndex(data, [c.replace('łącznie: ', '') for c in data.index])
+
+ if 'nic, używam imienia nadanego mi przez rodziców' in data.index:
+ data = renameIndex(data, [
+ 'nadane – ale przeciwna płeć',
+ 'nadane – ale wersja unisex',
+ 'nadane – bez zmian',
+ 'wybrane – rzeczownik',
+ 'wybrane – binarne',
+ 'wybrane – unisex',
+ ])
+
fig = px.bar(
data,
color_discrete_sequence=colours_multi if is_multi else colours,
barmode='group',
+ template='plotly_white',
)
fig.update_layout(
showlegend=is_multi,
@@ -61,14 +111,22 @@ def generateBar(
title=title,
xaxis=None,
yaxis=None,
+ font=dict(family=fontFamily, size=14),
)
for trace in fig.select_traces():
trace.update(
hovertemplate='%{x} %{y:.2f}%' + (' %{meta}' if is_multi else '') + '',
- meta=trace.offsetgroup
+ meta=trace.offsetgroup,
+ hoverlabel_font=dict(family=fontFamily, size=12),
)
- pio.write_html(fig, file=outputDir / group / (name + '.html'), auto_open=show or openFigs, include_plotlyjs='cdn')
+ file_path = outputDir / group / (name + '.html')
+ pio.write_html(fig, file=file_path, auto_open=show or openFigs, include_plotlyjs='cdn')
+
+ with open(file_path, 'r') as fr:
+ content = fr.read().replace('', graphHead + '')
+ with open(file_path, 'w') as fw:
+ fw.write(content)
def percent(value: int, size: int, precision: int = 2) -> float:
@@ -81,11 +139,16 @@ def ensureEmptyDir(dir: Path) -> Path:
os.makedirs(dir, exist_ok=True)
-def analyse(group: str, df: pd.DataFrame, echo: bool = False):
+def analyse(group: str, df: pd.DataFrame, echo: bool = False, diffs: List[str] = None):
ensureEmptyDir(outputDir / group)
+ df_plural = df[df['7_aggr_mnogie'] == 1]
+ df_neuter = df[df['7_rodzaj neutralny'] == 1]
+
stats = {
'size': len(df),
+ 'size_plural': len(df_plural),
+ 'size_neuter': len(df_neuter),
'age': pd.Series(buildAgesHistogram(df)),
'ageStats': {
'avg': round(df['age'].mean(), 1),
@@ -93,29 +156,59 @@ def analyse(group: str, df: pd.DataFrame, echo: bool = False):
'std': round(df['age'].std(), 1),
'under_30': percent(len(df[df['age'] < 30]), len(df)),
'adults': percent(len(df[df['age'] >= 18]), len(df)),
+ 'over_30': percent(len(df[df['age'] >= 30]), len(df)),
+ 'under_30_count': len(df[df['age'] < 30]),
+ 'adults_count': len(df[df['age'] >= 18]),
+ 'over_30_count': len(df[df['age'] >= 30]),
},
- 'pronounGroups': extractQuestion(df, 6),
- 'pronounGroupsAggr': extractQuestion(df, 6, includeAnswers=False, includeAggregates=True),
- 'pronouns': extractQuestion(df, 7),
- 'pronounsAggr': extractQuestion(df, 7, includeAnswers=False, includeAggregates=True),
- 'nouns': extractQuestion(df, 8), 'honorifics': extractQuestion(df, 9, includeAggregates=True),
- 'obstacles': extractQuestion(df, 10), 'reasons': extractQuestion(df, 12),
- 'groups': extractQuestion(df, 11), 'english': extractQuestion(df, 13, includeAggregates=True),
- 'labels': extractQuestion(df, 14, includeAggregates=True, removeUnderscores=False),
+ 'neuter': extractQuestionSingle(df, 6),
+ 'neuterByUsers': extractQuestionSingle(df_neuter, 6),
+ 'pronounGroups': extractQuestion(df, 7),
+ 'pronounGroupsAggr': extractQuestion(df, 7, includeAnswers=False, includeAggregates=True),
+ 'pluralNouns': extractQuestionSingle(df_plural, 8),
+ 'pluralNonGendered': extractQuestionSingle(df_plural, 9),
+ 'pronouns': extractQuestion(df, 10),
+ 'pronounsAggr': extractQuestion(df, 10, includeAnswers=False, includeAggregates=True),
+ 'nouns': extractQuestion(df, 11),
+ 'honorifics': extractQuestion(df, 12, includeAggregates=True),
+ 'obstacles': extractQuestion(df, 13),
+ 'groups': extractQuestion(df, 14),
+ 'reasons': extractQuestion(df, 15),
+ 'names': extractQuestionSingle(df, 16),
+ 'namesAggr': extractQuestion(df, 16, includeAnswers=False, includeAggregates=True),
+ 'english': extractQuestion(df, 17, includeAggregates=True),
+ 'labelsGender': extractQuestion(df, 18, includeAggregates=True, removeUnderscores=False),
+ 'labelsSexuality': extractQuestion(df, 19, includeAggregates=True, removeUnderscores=False),
}
- statsJson = json.dumps({
+ stats_json = {
k: v.to_dict() if type(v) is pd.Series else v
for k, v
in stats.items()
- }, indent=4)
+ }
+
+ stats_json['diff'] = {}
+ for prev_year in (diffs or []):
+ with open(outputDir.parent / prev_year / group / 'stats.json', 'r') as f:
+ prev_stats = json.load(f)
+ stats_json['diff'][prev_year] = {}
+ for k, v in stats_json.items():
+ if type(v) != dict or k == 'diff' or k not in prev_stats:
+ continue
+ stats_json['diff'][prev_year][k] = {}
+ for kk, vv in v.items():
+ if kk not in prev_stats[k]:
+ continue
+ stats_json['diff'][prev_year][k][kk] = round(vv - prev_stats[k][kk], 1)
+
+ stats_json = json.dumps(stats_json, indent=4)
if echo:
print('--- Group: %s ---' % group)
- print(statsJson)
+ print(stats_json)
with open(outputDir / group / 'stats.json', 'w') as f:
- f.write(statsJson)
+ f.write(stats_json)
return stats
@@ -148,13 +241,17 @@ if __name__ == '__main__':
df.loc[:, 'age'] = year - df['3_']
df.loc[df['age'] > 100, 'age'] = None
+ diffs = ['spis-2022']
+
+ print(df)
+
stats = {
- 'general': analyse('general', df, args.echo),
- 'location_poland': analyse('location_poland', df[df['4_'] == 'w Polsce'], args.echo),
- 'location_abroad': analyse('location_abroad', df[df['4_'] == 'za granicą'], args.echo),
- 'agab_f': analyse('agab_f', df[df['1_'] == 'żeńską'], args.echo),
- 'agab_m': analyse('agab_m', df[df['1_'] == 'męską'], args.echo),
- # 'agab_x': analyse('agab_x', df[df['1_'] == 'inną (w jurysdykcjach, gdzie to możliwe)'], args.echo),
+ 'general': analyse('general', df, args.echo, diffs),
+ 'location_poland': analyse('location_poland', df[df['4_'] == 'w Polsce'], args.echo, diffs),
+ 'location_abroad': analyse('location_abroad', df[df['4_'] == 'za granicą'], args.echo, diffs),
+ 'agab_f': analyse('agab_f', df[df['1_'] == 'żeńską'], args.echo, diffs),
+ 'agab_m': analyse('agab_m', df[df['1_'] == 'męską'], args.echo, diffs),
+ # 'agab_x': analyse('agab_x', df[df['1_'] == 'inną (w jurysdykcjach, gdzie to możliwe)'], args.echo, diffs),
}
comparisons = {
@@ -172,16 +269,22 @@ if __name__ == '__main__':
graphs = {
'age': 'Wiek osób respondenckich',
+ 'neuter': 'Preferowana nazwa rodzaju gramatycznego',
+ 'neuterByUsers': 'Preferowana nazwa rodzaju gramatycznego wśród osób go używających',
'pronounGroups': 'Rodzaj gramatyczny używany w mowie',
'pronouns': 'Zaimki używane w piśmie',
- 'pronounsAggr': 'Zaimki używane w mowie i piśmie (zgrupowane)',
+ 'pluralNouns': 'Czy rzeczowniki również w liczbie mnogiej?',
+ 'pluralNonGendered': 'Czy nieupłciowione formy również w liczbie mnogiej?',
+ 'pronounsAggr': 'Zaimki używane w piśmie (zgrupowane)',
'nouns': 'Rzeczowniki',
'honorifics': 'Formy grzecznościowe',
'obstacles': 'Dlaczego nie formy niebinarne?',
'reasons': 'Co wpływa na wybór form?',
'groups': 'Formy do opisu grup mieszanych',
+ 'names': 'Używane imię',
'english': 'Zaimki w języku angielskim',
- 'labels': 'Etykietki',
+ 'labelsGender': 'Etykietki opisujące płeć',
+ 'labelsSexuality': 'Etykietki opisujące orientację seksualną',
}
for group, group_stats in stats.items():
diff --git a/locale/de/translations.suml b/locale/de/translations.suml
index d90e50347..2ef3b3945 100644
--- a/locale/de/translations.suml
+++ b/locale/de/translations.suml
@@ -658,7 +658,7 @@ profile:
Pacific: 'Pazifik'
approximate: 'Es ist nur ein ungefährer Standort'
flagsCustomForm:
- altExample: 'Ein Beispiel dafür, wie der "Alternativtext" formuliert werden könnte'
+ altExample: 'Ein Beispiel dafür, wie der ''Alternativtext' formuliert werden könnte'
sensitive:
header: 'Content-/Triggerwarnung'
@@ -1068,12 +1068,6 @@ calendar:
link: 'Link'
full: 'Ganzer Kalender'
-flags_alt:
- Progress_Pride_: >
- Eine rechteckige Flagge mit sechs gleich breiten horizontalen Streifen: rot, orange, gelb, grün, blau und lila;
- ein Chevron (Dreieck) auf der linken Seite, bestehend aus Streifen der folgenden Farben (von links): gelb mit
- einem violetten Kreis, weiß, rosa, hellblau, braun, schwarz
-
ukraine:
header: 'Wir stehen der Ukraine bei.'
link: >
diff --git a/locale/pl/blog/spis-2022.md b/locale/pl/blog/spis-2022.md
index 50aa60f16..1208e8bba 100644
--- a/locale/pl/blog/spis-2022.md
+++ b/locale/pl/blog/spis-2022.md
@@ -481,8 +481,6 @@ Jeśli cytujesz gdzieś nasz raport, prosimy [skontaktuj się z nami](/kontakt)
{details=Jak cytować?}
-Jeśli cytujesz gdzieś nasz raport, prosimy [skontaktuj się z nami](/kontakt) i daj znać, gdzie i jak 😉
-
- **MLA**: Vos, Andrea, Szymon Misiek, Paweł Dembowski i Tymoteusz Lisowski. 2022. „Niebinarny Spis Powszechny 2022 – wnioski.” _Zaimki.pl_. Kolektyw „Rada Języka Neutralnego.” \[publikacja internetowa] https://zaimki.pl/blog/spis-2022
- **APA**: Vos. Andrea, Szymon Misiek, Paweł Dembowski i Tymoteusz Lisowski (2022) „Niebinarny Spis Powszechny 2022 – wnioski.” _Zaimki.pl_. Kolektyw „Rada Języka Neutralnego.” https://zaimki.pl/blog/spis-2022
- **Chicago**: Vos, Andrea, Szymon Misiek, Paweł Dembowski i Tymoteusz Lisowski. „Niebinarny Spis Powszechny 2022 – wnioski.” _Zaimki.pl_, Kolektyw „Rada Języka Neutralnego”, 2022, https://zaimki.pl/blog/spis-2022
diff --git a/locale/pl/blog/spis-2023.md b/locale/pl/blog/spis-2023.md
new file mode 100644
index 000000000..1f8da4e1c
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/blog/spis-2023.md
@@ -0,0 +1,932 @@
+# Niebinarny Spis Powszechny 2023 – wnioski
+
+2023-04-12 | [@andrea](/@andrea), [@szymon](/@szymon)
+
+
+
+W tym roku już po raz trzeci odbył się Niebinarny Spis Powszechny. Kontynuujemy badania języka polskich osób niebinarnych;
+rozszerzyłośmy zakres pytań, po raz pierwszy pytając o imiona, preferowaną nazwę form typu _byłom/byłoś_ oraz o szczegóły użycia form mnogich.
+
+Zebrałośmy również rekordową liczbę **{json=spis-2023/general/stats.json=size} odpowiedzi** od osób niebinarnych i poszukujących!
+
+{table_of_contents}
+
+---
+
+## Demografia
+
+W [poprzedniej edycji badania](/blog/spis-2022#demografia) rozszerzyłośmy raport o analizę wyników wybranych podgrup:
+chciałośmy sprawdzić, czy są istotne różnice korelują z miejscem zamieszkania (w Polsce lub za granicą) oraz płcią przypisaną przy urodzeniu.
+Ponieważ jedynie {json=spis-2023/location_abroad/stats.json=size} osób zaznaczyło, że mieszka poza Polską,
+podchodzimy do tych danych z rezerwą i jesteśmy ostrożne z wyciąganiem z nich wniosków.
+
+Kryterium podziału ze względu na przypisaną płeć to bardzo wrażliwa kwestia.
+Jak już wielokrotnie [podkreślałośmy](/blog/afab-amab), pytanie o czyjś
+AGAB bez dobrego powodu
+czy zwracanie na niego niepotrzebnej uwagi nie jest – delikatnie mówiąc – zbyt przyjazne osobom trans/niebinarnym
+(więcej informacji w naszym poście: [Czy określenia AFAB i AMAB są transfobiczne?](/blog/afab-amab)).
+Wierzymy jednak, że mamy dobry powód, by o to pytać. Chcemy móc porównać, ile osób niebinarnych używa zaimków
+zgodnych z tymi, jakich społeczeństwo oczekuje na podstawie ich przypisanej przy urodzeniu płci,
+ile przeciwnych, a ile form niebinarnych, oraz zastanowić się, skąd się biorą ewentualne różnice.
+Pytanie to było oczywiście nieobowiązkowe. Nie tworzyłośmy osobnej podgrupy dla osób, które nie chciały odpowiadać,
+ani (ze względu na zbyt małą liczebność grupy) dla osób interpłciowych, które przy urodzeniu otrzymały znacznik płci
+inny niż K lub M (w jurysdykcjach, gdzie to możliwe).
+
+Pragniemy tu podkreślić, że analizowanie zebranych danych z podziałem na podstawie AGABu
+nie ma na celu zastępowania starej binarności nowymi słowami.
+Osoby niebinarne są niebinarne, niezależnie jaką płeć im przypisało społeczeństwo!
+Natomiast niezaprzeczalnie istnieją różnice w socjalizacji – chcemy zbadać jak mocno, o ile w ogóle,
+wpływają one na czyjąś tożsamość, decyzje oraz podejście do niebinarności.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/age}
+
+{/census_comparisons}
+
+{census_groups}
+
+Próba: {json=spis-2023/%group%/stats.json=size} osób.
+Średnia wieku wynosi {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.avg} lat,
+mediana to {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.median} lat,
+a odchylenie standardowe wynosi {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.std}.
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.under_30}% osób jest przed trzydziestką,
+a {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.adults}% to osoby pełnoletnie.
+
+{/census_groups}
+
+Liczba odpowiedzi jest w tym roku rekordowa (w porównaniu z 1816 odpowiedziami w 2022 roku i 2211 w 2021 roku).
+Średnia wieku jest podobna we wszystkich edycjach (20.4 w zeszłym roku i 21 w 2021).
+
+Od początku nasze badania zdają się wskazywać, że jako niebinarne identyfikują się przede wszystkim osoby młode.
+Może to wynikać z faktu, że zapewne to właśnie im najłatwiej się utożsamić ze stosunkowo nowym (zwłaszcza w Polsce) pojęciem, jakim
+jest niebinarność płciowa. Łatwo sobie wyobrazić, że np. osoba, która określa się jako transwestytyczny mężczyzna od wielu lat,
+będzie mniej skłonna szukać nowych określeń dla swojego doświadczenia niż osoba nastoletnia, która wkrótce po tym, jak zaczęła
+zastanawiać się nad swoją tożsamością, zetknęła się z terminem _genderfluid_ (nawet jeśli doświadczenie płci obu osób sa podobne).
+Ponadto, przez formę badania (kwestionariusz internetowy), zapewne łatwiej nam dotrzeć do osób młodych, które zwykle
+więcej czasu spędzają w internecie i poruszają się po nim sprawniej.
+
+Rozkład wieku wśród osób badanych jest podobny do tego w [anglojęzycznym badaniu Gender Census](https://gendercensus.com/results/2022-worldwide/#meta).
+
+Warta zauważenia jest znacząca różnica w wielkości grup osób, które zadeklarowały, że przypisano im przy urodzeniu płeć żeńską
+({json=spis-2023/agab_f/stats.json=size}) i męską ({json=spis-2023/agab_m/stats.json=size}).
+Wynikać ona może z wielu powodów, takich jak różnice w społecznym przyzwoleniu na przekraczanie granic płci,
+w socjalizacji, w poziomie przywileju związanego z płcią (a co za tym idzie: motywacji do kwestionowania swojej płci).
+
+W rozmowie z autorkami reportażu „Mów o mnie ono” psychoterapeutka i seksuolożka specjalizująca się w pracy z osobami trans, dr Marta Dora
+mówi: „Wśród moich pacjentów w grupie wiekowej 13-15 lat przeważają osoby, którym przypisano przy urodzeniu płeć żeńską. Z kolei w grupie 18-35 lat jest odwrotnie.”
+Zwraca uwagę na społeczny kontekst takiego stanu rzeczy: osoby postrzegane jako dziewczynki/kobiety mają zwykle większe przyzwolenie na
+przekraczanie norm płciowych (np. w wyglądzie, zachowaniu), z kolei dla osób postrzeganych jako chłopcy/mężczyźni, wiąże się to z większym ryzykiem
+wyśmiania, przemocy i odrzucenia ([Skrzydłowska-Kalukin i Sokolińska 2022](/blog/mow-o-mnie-ono): 255-256). Jeśli weźmiemy pod uwagę te kwestie
+oraz fakt, że niebinarność jest pojęciem stosunkowo nowym w Polsce, to nie zaskakuje, że częściej identyfikują się z nim osoby AFAB.
+
+Wreszcie, w zeszłym roku Paula Felix Olejniczak zwrociła nam uwagę na badanie ([Smith](https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED501717.pdf) 2008),
+które wskazuje, że osoby socjalizowane do roli kobiety z reguły częściej wypełniają kwestionariusze, co może być dodatkowym czynnikiem zwiększającym
+przewagę osób AFAB w próbie badawczej.
+
+## Nazewnictwo
+
+### „Rodzaj nijaki” czy „rodzaj neutralny”?
+
+W tym roku po raz pierwszy spytałośmy o preferencje osób niebinarnych w kwestii nazewnictwa form takich jak „zrobiłom” czy „byłoś”.
+Choć jako kolektyw [promujemy](https://zaimki.pl/rodzaj-neutralny) używanie nazwy „rodzaj neutralny” zamiast „rodzaj nijaki”
+ze względu na negatywne konotacje „nijakości”, to i tak zaskoczyły nas wyniki – aż {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj neutralny}%
+osób niebinarnych woli zmianę nomenklatury, podczas gdy tylko {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj nijaki}%
+opowiada się za starą nazwą. {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.nie mam zdania}% osób nie ma w tej kwestii zdania.
+
+Znacząca przewaga osób, które wolą określenie „rodzaj neutralny”, wskazuje, że ma sens zabieganie o upowszechnienie tej właśnie nazwy.
+Jednocześnie warto zaznaczyć, że nie jest to rozwiązanie idealne. Choć określenie „rodzaj neutralny” jest podobne do angielskiego „neuter”,
+niemieckiego „das Neuter” czy łacińskiego „neutrum” i pozbawione przykrych konotacji „nijakości”, może się mylnie kojarzyć z terminem
+„język neutralny płciowo”. Formy niewskazujące na płeć (np. „osoba respondencka” zamiast „respondentka”) czy unikanie zaznaczania
+rodzaju gramatycznego (np. „był\_ś” zamiast „byłeś”) są czymś innym niż użycie formy *rodzajowej* systemowo równorzędnej z męską i żeńską
+(na tę równorzędność określenie „rodzaj nijaki” bardziej jednoznacznie wskazuje). Kilka osób respondenckich zwróciło na to uwagę, np.:
+„mam wrażenie, że «rodzaj neutralny» mogłoby być nazwą na wszystkie rodzaje, które nie są binarne. Czyli np dukaizmy też”
+„\[rodzaj\] neutralny nie jest tak naprawdę neutralny - nie użyłobym go w stosunku do osoby, której używanego rodzaju gramatycznego nie znam”
+„\[są to wyrażenia\] używane do podkreślenia jakiejś płci, a nie niepłci. Są jakieś, więc nie nijakie. Są też sygnalizujące coś, więc nie neutralne.”
+
+Nierzadko zdarza się, że osoby niezbyt zaznajomione z tematyką języka inkluzywnego płciowo traktują terminy „język osób niebinarnych”
+(czyli to, jak mówią o sobie konkretne osoby) i „język neutralny płciowo” wymiennie (pisałośmy o tym np. [tutaj](/podzbiory)).
+Dla nich określenie „rodzaj neutralny” może być mylące. Warto więc zaznaczyć, że chodzi o formę zwykle nazywaną „rodzajem nijakim”.
+
+Wśród dopisków znalazły się też inne ciekawe propozycje takie jak „rodzaj niebinarny” czy „rodzaj łosiowy”. Są bardziej jednoznaczne,
+choć pierwsza może sugerować, że każda osoba niebinarna używa (lub powinna używać) tej formy (nawet jeśli faktycznie stanie się
+ona pewnym standardem na miarę angielskiego „singular they”, to przecież używanie jakiejkolwiek innej formy, nie ujmuje
+nikomu niebinarności!).
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/neuter}
+
+{/census_comparisons}
+
+### …wśród osób używających tych form
+
+Powyższe liczby odnoszą się do ogółu niebinarnych osób respondenckich – ale ciekawiło nas jednak również,
+czy w podgrupie osób _używających_ form łosiowych ({json=spis-2023/general/stats.json=size_neuter} osób) sprawa wygląda inaczej.
+
+Nazwę „rodzaj neutralny” woli {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.rodzaj neutralny}% osób używających tych form (w porównaniu do {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj neutralny}% w ogóle),
+„rodzaj nijaki” – {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.rodzaj nijaki}% (ogół: {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj nijaki}%),
+a {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.nie mam zdania}% (ogół: {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.nie mam zdania}%) nie ma zdania.
+A zatem, choć dokładne liczby nieco się różnią, to ogólny trend jest taki sam w obu grupach.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/neuterByUsers}
+
+{/census_comparisons}
+
+## Używane formy
+
+### Rodzaj gramatyczny używany w mowie
+
+
+
+ We wszystkich poniższych pytaniach możliwe było zaznaczenie więcej niż jednej odpowiedzi – dlatego wartości sumują się do ponad stu procent.
+
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/pronounGroups}
+
+{/census_comparisons}
+
+Na pierwszy rzut oka, wyniki pytania nt. form używanych w mowie są bardzo podobne do [zeszłorocznych](/blog/spis-2022#rodzaj-gramatyczny-używany-w-mowie).
+
+{census_groups}
+
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroups.unikanie form nacechowanych płciowo}% osób respondenckich
+używa wobec siebie [form unikających deklarowania płci](/unikanie),
+({json=spis-2023/%group%/stats.json=@diff.spis-2022.pronounGroups.unikanie form nacechowanych płciowo} p.p. w stosunku do zeszłego roku).
+
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: binarne}% osób używa form binarnych (rodzaj męski i/lub żeński) ({json=spis-2023/%group%/stats.json=@diff.spis-2022.pronounGroupsAggr.łącznie: binarne} p.p.),
+ale tylko {json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie binarne}% _wyłącznie_ form binarnych ({json=spis-2023/%group%/stats.json=@diff.spis-2022.pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie binarne} p.p.).
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: binarne zamiennie}% osób używa zamienne form męskich i żeńskich ({json=spis-2023/%group%/stats.json=@diff.spis-2022.pronounGroupsAggr.łącznie: binarne zamiennie} p.p.).
+
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: niebinarne}% osób używa form niebinarnych (dokładnie tyle samo, co w zeszłorocznym spisie),
+przy czym {json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie niebinarne}% _wyłącznie_ form niebinarnych (+2,7 p.p.).
+
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: mnogie}% osób używa którejś z (lub kilku) form mnogich (-3,2 p.p.).
+Spadek ich popularności o 3,2 punkta procentowego to najistotniejsza różnica w stosunku do odpowiedzi na pytanie nt. mowy z zeszłorocznego spisu.
+
+{/census_groups}
+
+Podobnie jak w poprzednich latach, popularne jest używanie w mowie
+form męskich ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj męski}%)
+i żeńskich ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj żeński}%);
+liczby te obejmują osoby używające tych form wymiennie.
+Po raz pierwszy jednak rodzaj neutralny ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj neutralny}%)
+wyprzedza (choć bardzo nieznacznie, ledwie o 0,1 p.p.) którąś ze standardowych form!
+Wzrost popularności rodzaju neutralnego pomiędzy dwoma pierwszymi edycjami naszego badania był uderzający (25,5% → 43,1%),
+w tym roku jest dużo mniejszy, choć dalej może zaświadczać o pewnym trendzie.
+Jesteśmy niezwykle ciekawe, czy w kolejnych latach rodzaj neutralny zdeklasuje również męski,
+zbliżając się do statusu niejako „domyślnej” formy dla osób niebinarnych.
+Póki co, 52% osób respondenckich nie wybrało tej formy jako przynajmniej jednej z tych, które im odpowiadają.
+
+Widoczne są różnice, gdy weźmiemy pod uwagę płeć przypisaną przy urodzeniu badanych osób.
+Osoby AMAB najczęsciej decydują się na unikanie form nacechowanych płciowo;
+u osób AFAB ta strategia jest na drugim miejscu po rodzaju męskim.
+Najpopularniejsze normatywne formy rodzajowe wśród osób AMAB to kolejno: rodzaj neutralny, rodzaj męski, rodzaj żeński.
+U osób AFAB przoduje rodzaj męski, za nim żeński i dopiero neutralny.
+Osoby AMAB częściej sięgają po dukaizmy i wszystkie formy mnogie.
+
+{details=Dopiski}
+
+- „byłm zmęczon” 4
+- „byłum zmęczone” 4
+- „byłam zmęczony, byłem zmęczona” 3
+- „bylim zmęczeni” 2
+- „byłæm zmęczonæ” 2
+- „byłem zmęczone” 2
+- „byłym zmęczony” 2
+- „byłmiaum zmęczone” 1
+- „byłom zmęczono” 1
+- „byłom zmęczonu” 1
+- „byłovm zmęczonov” 1
+
+{/details}
+
+### Zaimki używane w piśmie
+
+
+
+ Przez „zaimki” rozumiemy tutaj skrót myślowy obejmujący również korespondujące z nimi inne formy gramatyczne.
+
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/pronouns}
+
+{/census_comparisons}
+
+Formy „podstawowe” („ono/jego”, „onu/jenu” i „oni/ich”) są w swoich grupach zdecydowanie popularniejsze od bazujących na nich alternatyw.
+Najpopularniejszą z alternatyw dla standardowego
+„ono/jego” ({json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.ono/jego}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.ono/jego} p.p. w stosunku do zeszłego roku)
+jest neologiczne „[ono/jeno](/ono/jeno)” ({json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.ono/jeno}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.ono/jeno} p.p.),
+którym posługuje się m.in. [tłumacz Artur Łuksza](/blog/mason-deaver-wszystkiego-co-najlepsze) jako odpowiednikiem angielskiego „singular they”.
+W tym roku, podążając za powtarzającymi się w poprzednich edycjach dopiskami, dodałośmy opcję „[ono/ich](/ono/ich)”,
+którą wybrało aż {json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.ono/ich}% osób badanych
+(czyniąc „ono/ich” trzecią pod względem popularności formą korespondującą z rodzajem neutralnym).
+W liczbie mnogiej formy męskoosobowe („oni/ich”; {json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.oni/ich}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.oni/ich} p.p.)
+są wyraźnie popularniejsze od niemęskoosobowych („one/ich”; {json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.one/ich}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.one/ich} p.p.).
+
+Wśród form placeholderowych najpopularniejsze są iksy.
+
+Ze względu na mnogość opcji, zgrupowałośmy ze sobą podobne zaimki, by lepiej widzieć trendy:
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/pronounsAggr}
+
+{/census_comparisons}
+
+W piśmie, tak samo jak w mowie, przodują
+formy męskie ({json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.on/jego}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.on/jego} p.p.),
+za nimi rodzaj neutralny ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounsAggr.łącznie: neutralne}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronounsAggr.łącznie: neutralne} p.p.)
+i wreszcie formy żeńskie ({json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.ona/jej}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.pronouns.ona/jej} p.p.)
+Wyraźniejsza jest w piśmie przewaga rodzaju neutralnego nad żeńskim – podczas gdy w pytaniu o mowę ten pierwszy przodował jedynie o 0,1 p.p.,
+w piśmie jest to już przewaga 4,6 p.p.
+
+Wyniki są zbliżone do tych z poprzedniego pytania. Widzimy też jak bardzo popularne są niewymawialne formy graficzne / placeholderowe
+(np. „onx” czy „on\_”) - używa ich {json=spis-2023/general/stats.json=pronounsAggr.łącznie: graficzne}% osób badanych
+(spadek o {json=spis-2023/general/stats.json=^diff.spis-2022.pronounsAggr.łącznie: graficzne} p.p. w stosunku do zeszłego roku).
+
+Osoby AFAB częściej wybierają standardowe binarne formy, choć jednocześnie rzadziej niż osoby AMAB deklarują używanie _wyłącznie_ tych form.
+Częściej też używają form mnogich i graficznych. Osoby AMAB za to, częściej korzystają z form postpłciowych.
+
+{details=Dopiski}
+
+- on/ich 9
+- on/jenu 1
+- ona/ich („ona jest fajna”, „lubię ich zwierzątko”) 2
+- ono/tego 4
+- ono/jegu 1
+- ono/jejo 1
+- ono/jewo 1
+- ono/nego 1
+- ono/onego 1
+- ono/to 1
+- ono/\[imię\] 1
+- ons/jeso 1
+- onu/ich 1
+- onu/jego 1
+- onu/jegu 1
+- onu/jeno 1
+- osoba/osoby 6
+- \[imię\] 5
+- miau/mrr 1
+- miau/prr 1
+- miau/miaugo 1
+- to/tego 6
+- to/jego 1
+
+{/details}
+
+### Formy rzeczownikowe
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/nouns}
+
+{/census_comparisons}
+
+Wyniki pytania dotyczącego form rzeczownikowych są niemal identyczne z zeszłorocznymi.
+Ponownie najpopularniejsze są maskulatywy ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.maskulatywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.maskulatywy} p.p.),
+za nimi osobatywy ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.osobatywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.osobatywy} p.p.)
+i wreszcie – wyraźnie niżej – feminatywy ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.feminatywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.feminatywy} p.p.).
+Choć popularność samego rodzaju neutralnego nieznaczne wzrosła, to neutratywy wybierano nieco _rzadziej_
+niż w zeszłym roku ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.neutratywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.neutratywy} p.p.).
+Dużo niżej plasują się iksatywy ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.iksatywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.iksatywy} p.p. – najbardziej istotna różnica z zeszłym rokiem)
+i dukatywy ({json=spis-2023/general/stats.json=nouns.dukatywy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.nouns.dukatywy} p.p.)
+
+Popularność maskulatywów może wynikać z tego, że powszechnie wciąż uznawane są one za formy generyczne
+(czyli np. „nauczyciel” może być osobą dowolnej płci), ale też z tego, że znaczna część osób respondenckich
+to osoby z przypisaną płcią żeńską. Używanie przez nie maskulatywów jest względnie bezpieczną
+(bo uznawaną za „poprawną” według normatywnych reguł) formą, która pozwala im się jakoś zdystansować
+od form kojarzonych z ich przypisaną płcią. Ponadto, feminatywy bywają stygmatyzowane, uznawane za mniej „poprawne” lub „niepoważne”.
+
+Używanie neutratywów może wiązać się z dodatkowymi trudnościami. Poza tym, że mogą być uznawane za „niepoprawne”,
+a jako formy jednoznacznie wskazujące na płciową nienormatywność narażają osobę na transfobię,
+mogą być też trudne do utworzenia. Nie wypracowano (póki co) jednoznacznych reguł ich derywowania.
+O ile użycie czasowników czy przymiotników w rodzaju neutralnym może być dośc intuicyjne,
+to formy rzeczownikowe niosą ze sobą dużo więcej trudności.
+
+Z kolei, osobatywy są względnie łatwe do tworzenia i bliższe standardowej polszczyźnie niż neutratywy.
+Choć używane generycznie są neutralne płciowo, to użyte w stosunku do konkretnej osoby mogą konotować niebinarną tożsamość
+(także w przypadku osób, które posługują się na co dzień tylko męskimi lub żeńskimi formami czasowników, przymiotników i zaimków).
+
+Popularność dukatywów konsekwentnie spada (10,4% w 2021, {json=spis-2022/general/stats.json=nouns.dukatywy}% w 2022, {json=spis-2023/general/stats.json=nouns.dukatywy}% obecnie).
+Choć w pierwszej edycji badania, były nieco bardziej popularne od samego rodzaju postpłciowego w mowie, trend ten nie został zachowany.
+
+Wreszcie, popularność iksatywów istotnie spadła. Ponieważ w zeszłym roku pytałośmy o nie po raz pierwszy,
+trudno mówić o możliwych trendach na przestrzeni lat.
+
+Wśród osób AMAB, najpopularniejsze są osobatywy; maskulatywy są na drugim miejscu.
+Wyniki wśród osób AFAB odpowiadają ogólnym trendom.
+
+{details=Dopiski}
+
+- doktorantum, antropologum, nauczycielum, członkum 2
+- fæ organizującæ, fæ nauczajcæ, fæ pracowniczæ 1
+- istota nauczająca, istota partnerska, ludź pracujące 1
+- programist*ka 1
+- skrótowce: nauczyci, partne, pracowni 1
+ _(sugerowana tu nazwa jest o tyle niefortunna, że „skrótowce” to określenie
+ [już istniejące](https://pl.wikipedia.org/wiki/Skr%C3%B3towiec), oznacza formy takie jak AGD czy GUS…
+ może zamiast tego „skrótywy”? – przypis redakcji)_
+- nazwy czynności zamiast osób: wolontariat zamiast wolontariusz/ka/szcze 1
+- unikanie: robię tłumaczenia, odpowiadam za jakość 1
+
+{/details}
+
+### Formy grzecznościowe
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/honorifics}
+
+{/census_comparisons}
+
+Podobnie jak w poprzednich latach, większość osób respondenckich ({json=spis-2023/general/stats.json=honorifics.„per ty”}%) zadeklarowała,
+że chce, by zwracać się do nich „per Ty” także w oficjalnych sytuacjach,
+w tym {json=spis-2023/general/stats.json=honorifics.łącznie: wyłącznie ty}% chciałoby, żeby używać *wyłącznie* tej formy.
+Istotnym czynnikiem może tu być niska średnia wieku osób badanych.
+
+Normatywne („Pan”, „Pani”) i pół-normatywne („per Wy”, „państwo” – zarówno z uzgodnieniem pojedynczym, jak i mnogim)
+cieszą się w miarę podobną popularnością, tak jak w poprzednich latach. Możemy jednak zauważyć ciekawy trend.
+W pierwszej edycji bardzo nieznacznie prowadziła wśród wspomnianych form forma „państwo”. W zeszłorocznej edycji
+częściej wybierano „pan”. W tym roku jest tak samo. Być może ma na to wpływ fakt, że wśród osób respondenckich dominują
+osoby z przypisaną płcią żeńską; podobny wniosek wysnułośmy, komentując popularność maskulatywów w pytaniu o formy rzeczownikowe.
+Inaczej jednak niż w przypadku maskulatywów, których użycie w odnieseniu do osoby uznawanej za kobietę lub prezentującej się kobieco nie dziwi,
+mówienie do niej per „Pan” może dużo bardziej zwracać uwagę.
+
+Neologiczne zwroty grzecznościowe od pierwszej edycji cieszą się zdecydowanie mniejszą popularnością.
+Wybierano je nieznacznie rzadziej niż w zeszłym roku:
+„pań” wybrało {json=spis-2023/general/stats.json=honorifics.pań}% osób ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.honorifics.pań} p.p.),
+a „panu” – {json=spis-2023/general/stats.json=honorifics.panu}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.honorifics.panu} p.p.).
+
+Ogólnie wydaje się, że najchętniej sięgamy po formy standardowe lub bliskie standardowi
+(rodzaje męski, żeński i neutralny, osobatywy, maskulatywy), zatem w przypadku form grzecznościowych może być podobnie. Osoby respondenckie sięgają
+po formy „Pan” i „Pani” albo niestandardowe w odniesieniu do jednej osoby, ale jednak systemowe „Państwo”.
+
+Osoby AMAB częściej odrzucają formy grzecznościowe. Rzadziej niż osobom AFAB odpowiada im forma „pan”, co nie zaskakuje. Ciekawe jest jednak to, że w przypadku
+formy „pani” różnice między osobami AFAB a AMAB są dużo mniejsze (osoby AMAB wybierają „pani” nieco częściej).
+Osoby AFAB częściej deklarują, że forma „państwo” im odpowiada.
+
+
+{details=Dopiski}
+
+- Pano 12
+- Panæ/Panæmu (np. „czy mógłbym zrobić coś dla Panæ?”, „czy panæ czuje się dobrze?”, „czy może pomóc panæmu z tym zadaniem?”) 1
+- Panio 1
+- Paniszczę 1
+- Panum 1
+- Panx 1
+- Pannx 1
+- Pany 1
+- Osoba (czy „życzy sobie Osoba”) 8
+- Twoja osoba/Pańska osoba 1
+- Byt 1
+- To 1
+- Towarzyszka 1
+- Towarzyszcze 1
+- Towarzyszu 1
+- Towarzysz 1
+- \[imię\] 4
+- \[tytuł/nazwa zawodu\] 3
+
+{/details}
+
+### „Konsekwentność” liczby mnogiej
+
+Dość często pojawia się w naszej skrzynce pytanie (zwłaszcza od osób tłumaczących) o to, jak _dokładnie_ działa
+gramatyczna liczba mnoga opisująca pojedynczą osobę. Jeśli ktosio, chcąc uniknąć wyboru między „zrobiłam” a „zrobiłem”,
+decyduje się na, powiedzmy, „zrobiliśmy” – to czy wtedy „konsekwentnie” używa liczby mnogiej również wtedy,
+gdy dane słowo nie jest nacechowane płciowo (np. „robię” → „robimy”), czy też „konsekwentnie” stosuje liczbę mnogą tylko tam,
+gdzie pomaga to uniknąć binarności? Czy stosuje ją również wobec rzeczowników (np. _(ci) nauczyciele_, _(te) partnerza_, _(te) pracownice_),
+czy nie (np. _(ten) nauczyciel_, _(to) partnerze_, _(ta) pracownica_)?
+Aby móc na te pytania odpowiedzieć, w tym roku po raz pierwszy zadałośmy je podgrupie osób,
+które zaznaczyły, że używają wobec siebie którejś/którychś z form liczby mnogiej
+({json=spis-2023/general/stats.json=size_plural} osób).
+
+{census_groups}
+
+Tylko {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNonGendered.tak}% osób używa liczby mnogiej nawet wtedy, gdy dana forma nie jest zgenderyzowana,
+podczas gdy {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNonGendered.nie}% woli w tych miejscach liczbę pojedynczą,
+a aż {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNonGendered.wymiennie / bez różnicy / nie mam zdania}% nie ma w tej kwestii preferencji.
+
+{/census_groups}
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/pluralNonGendered}
+
+{/census_comparisons}
+
+{census_groups}
+
+Tylko {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNouns.tak}% osób używa liczby mnogiej do opisania się formami rzeczownikowymi,
+podczas gdy {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNouns.nie}% woli pojedyncze rzeczowniki,
+a aż {json=spis-2023/%group%/stats.json=pluralNouns.wymiennie / bez różnicy / nie mam zdania}% nie na w tej kwestii preferencji.
+
+{/census_groups}
+
+Można tu dodać, że – jak podają Dubisz i in. (1995: 96) – grzecznościowe użycie męskoosobowych form mnogich
+(obecnie w niektórych dialektach polszczyzny) zakłada użycie pojedynczych form rzeczowników,
+podczas gdy inne części mowy pozostają w formie mnogiej, czyli np. „nasi dziadek przyszli”, „usiądźcie, mamo”.
+Podobnie w przypadku historycznego [_pluralis maiestatis_](https://pl.wikipedia.org/wiki/Pluralis_maiestatis),
+np.: „_My_, Stanisław August, z Bożej Łaski _Król_ Polski (…), _byliśmy_ także tego zdania (…)”.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/pluralNouns}
+
+{/census_comparisons}
+
+Widać zatem, że nie ma jeszcze jednoznacznej odpowiedzi na nasze pytania –
+większość osób nie zastanawiało się jeszcze nad tymi kwestiami, używa obu opcji wymiennie, albo nie ma zdania.
+Ale wśród osób, które wolą jedną z opcji, przeważa bardziej ograniczone użycie form mnogich;
+być może ma to związek z tym, jak funkcjonuje w naszym języku grzecznościowe użycie form mnogich.
+Bardzo ciekawi nas, jak będzie się ta kwestia kształtowała w nadchodzących latach.
+
+### Zaimki w języku angielskim
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/english}
+
+{/census_comparisons}
+
+Jak w poprzednich latach, zdecydowanie największą popularnością ({json=spis-2023/general/stats.json=english.łącznie: they}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.english.łącznie: they} p.p.) cieszy się singular „they”.
+
+Dalej plasują się standardowe „he” ({json=spis-2023/general/stats.json=english.he/him}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.english.he/him} p.p.)
+i „she” ({json=spis-2023/general/stats.json=english.she/her}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.english.she/her} p.p.).
+Wybierane są znacznie rzadziej niż
+rodzaj męski ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj męski}% w mowie, {json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.on/jego}% w piśmie)
+i żeński ({json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj żeński}% w mowie, {json=spis-2023/general/stats.json=pronouns.ona/jej}% piśmie) w języku polskim.
+
+Co bardzo interesujące, kolejną pod względem popularności formą jest zaimek „it”, który zaznaczyło jako co najmniej akceptowalny
+aż {json=spis-2023/general/stats.json=english.it/its}% badanych osób
+(jest to o {json=spis-2023/general/stats.json=^diff.spis-2022.english.it/its} p.p. mniej niż w zeszłym roku,
+choć wciąż znacznie więcej niż 7,7% w edycji z 2021).
+„It” przewyższa popularnością wszystkie neozaimki, w tym najczęściej wybierane „xe/xem” ({json=spis-2023/general/stats.json=english.xe/xem}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.english.xe/xem} p.p.).
+
+Łączna popularność neozaimków nieznaczne przewyższa popularność „it” - przynajmniej jeden neozaimek zaznaczyło 16,4% osób badanych
+(spadek o 4,1 p.p. w stosunku do zeszłego roku).
+
+Wyniki te względnie pokrywają się z anglojęzycznym [Gender Census](https://www.gendercensus.com/results/2022-worldwide/#pronouns).
+
+Osoby AFAB częściej sięgają zarówno po „they”, jak i neozaimki.
+Jednocześnie, jeśli popatrzeć na popularność poszczególnych neozaimków, to jedynie „xe/xem” i „ze/zir”
+częściej wybierały osoby AFAB; w przypadku wszystkich pozostałych form, zaznaczających je osób AMAB jest więcej.
+
+{details=Dopiski}
+
+- xe/xir 6
+- xhe/herm/heir 3
+- xe/hir 1
+- xe/xer 1
+- xie/xer 1
+- ae/aem 1
+- ce/cer/cers/cerself 1
+- fee/fi 1
+- hir/hirs 1
+- ie/iem 1
+- pri/prin 1
+- qui/quem, caw/caws, ţei/ţem 1
+- sie/hir 1
+- shi/hir 1
+- theo/them 1
+- thou/thee 1
+- ze/zem 1
+- \[różnorodne [nounself](https://en.pronouns.page/:star)\]
+
+{/details}
+
+## Motywacje
+
+### Powody nieużywania form niebinarnych
+
+Nasze badania dotyczą tego, jak osoby respondenckie _chcą_ mówić o sobie i jak _chcą_ być określane, nawet jeśli nie zawsze jest to możliwe.
+W zeszłym roku po raz pierwszy zapytałośmy osoby respondenckie, co sprawia, że nie używają na co dzień niestandardowych form rodzajowych.
+{json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.nie chcę, pasują mi normatywne, binarne formy}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.obstacles.nie chcę, pasują mi normatywne, binarne formy} p.p.) osób zadeklarowało, że standardowy rodzaj męski i żeński po prostu bardziej im odpowiadają.
+Już tylko jednak {json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.nic, używam takich form}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.obstacles.nic, używam takich form} p.p.)
+zgłosiło, że bez przeszkód używa niestandardowych („niebinarnych”) form.
+
+Najczęściej podawaną przyczyną niedecydowania się na „niebinarne” formy był strach przed transfobią/enbyfobią – {json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.strach przed transfobią/enbyfobią}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.obstacles.strach przed transfobią/enbyfobią} p.p.).
+{json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.ciężko mi się przyzwyczaić}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.obstacles.ciężko mi się przyzwyczaić} p.p.) osób podało, że ciężko im się przyzwyczaić do niestandardowego języka.
+Co smutne, aż {json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.strach przed stygmatyzacją z powodu „niepoprawnego” języka}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.obstacles.strach przed stygmatyzacją z powodu „niepoprawnego” języka} p.p.) osób jako powód podało strach przed stygmatyzacją z powodu „niepoprawnego” języka.
+W tym roku dodałośmy odpowiedź „nie jestem wyoutowanx”, którą zaznaczyło {json=spis-2023/general/stats.json=obstacles.nie jestem wyoutowanx}% badanych osób.
+
+W komentrzach do odpowiedzi dodawanych przez część osób respondenckich pojawiały się też wypowiedzi takie jak:
+„nie chcę żeby ludzie bali się ze mną rozmawiać bo nie wiedzą jak się zwrócić”,
+„Nie chcę robić zamieszania a wiem, że nawet jeśli ktoś ma dobre intencje, mogę wprowadzić tą osobę w dyskomfort, bo będzie się bać że popełni błąd”,
+„nie chcę «utrudniać» ludziom życia”,
+„innym trudno się ich \[niestandardowych form\] używa”,
+„Nie chce robić innym problemu swoją tożsamością”,
+„nie chcę sprawiać trudności innym ani wprowadzać zamieszania”.
+Z jednej strony, smuci nas, że część osób niebinarnych uważa swoje potrzeby w zakresie języka za ciężar dla innych,
+z drugiej – takie odpowiedzi mogą pomóc odkłamać
+mit o „roszczeniowych osobach trans”, które domagają się „specjalnego traktowania”, gdy mówią nt. odpowiedniego języka.
+Podobny głos pojawia się w badaniu Matyldy Majewskiej ([2022: 38](https://zaimki.pl/docs-local/Praca%20Licencjacka%20Matylda%20Majewska.pdf)),
+w którym osoba podkreśla, że ważniejsza od „poprawności” form rodzajowych jest wyrozumiała i empatyczna postawa innych.
+
+Mimo coraz większej obecności osób niebinarnych w mediach i popkulturze, wciąż wiele osób nie ma świadomości, że
+coś takiego jak niebinarność w ogóle istnieje. W dopiskach przewijały się nawiązujące do tego odpowiedzi
+w rodzaju „nie chcę musieć tłumaczyć innym czym jest niebinarność”.
+
+W przyszłorocznym Spisie dodamy jako opcje do wyboru następujące najczęściej przewijające się dopiski:
+
+ - nie chcę innym sprawiać problemów, robić zamieszania,
+ - męczy mnie tłumaczenie tematu, nie chcę ściągać uwagi na temat mojej płci,
+ - problemy z opanowaniem gramatyki tych form,
+ - żadna z proponowanych form mi nie odpowiada,
+ - nie chcę brzmieć niepoważnie, nieprofesjonalnie, ośmieszyć się,
+ - jeszcze nie wiem, których form chcę używać,
+ - osoby z mojego otoczenia i tak by ich nie używały,
+ - poczucie osamotnienia w używaniu nienormatywnych form.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/obstacles}
+
+{/census_comparisons}
+
+Te same trendy są zachowane, jesli spojrzymy na podział ze względu na przypisaną przy urodzeniu płeć.
+Zwraca jednak uwagę, że osoby AMAB częściej czują się swobodnie, używając niestandardowych form:
+{json=spis-2023/agab_m/stats.json=obstacles.nic, używam takich form}% osób AMAB
+i tylko {json=spis-2023/agab_f/stats.json=obstacles.nic, używam takich form}% osób AFAB deklaruje, że to robi.
+
+
+### Powody wyboru form
+
+Spytałośmy również, co wpłynęło na czyjąś decyzje o wyborze takich, a nie innych, form rodzajowych.
+
+Zdecydowanie przoduje odpowiedź „bliższe identyfikowanie się z daną binarną płcią”, którą zaznaczyło {json=spis-2023/general/stats.json=reasons.bliższe identyfikowanie się z daną binarną płcią}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.reasons.bliższe identyfikowanie się z daną binarną płcią} p.p.) badanych.
+Dalej jest „popularność danej formy” ({json=spis-2023/general/stats.json=reasons.popularność danej formy}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.reasons.popularność danej formy} p.p.),
+„presja otoczenia” ({json=spis-2023/general/stats.json=reasons.presja otoczenia}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.reasons.presja otoczenia} p.p.),
+„opinie osób eksperckich” ({json=spis-2023/general/stats.json=reasons.opinie osób eksperckich}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.reasons.opinie osób eksperckich} p.p.)
+i wreszcie nasz „[Manifest Niebinarnej Polszczyzny](https://zaimki.pl/manifest)” ({json=spis-2023/general/stats.json=reasons.Manifest Niebinarnej Polszczyzny}%, {json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.reasons.Manifest Niebinarnej Polszczyzny} p.p.).
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/reasons}
+
+{/census_comparisons}
+
+Osoby AMAB wyraźnie częściej kierują się popularnością danej formy i opiniami osób eksperckich.
+
+Dopiski dają nam znać, że wśród opcji do wyboru za bardzo skupiłośmy się na czynnikach zewnętrznych,
+podczas gdy dla wielu osób zdają się one nie być aż tak istotne. Najwięcej ręcznie dopisanych odpowiedzi
+jako powód wyboru form podawało po prostu… „takie mi najlepiej pasują”, „tak mi najwygodniej”, „z tymi czuję się komfortowo”,
+„osobiste preferencje”, „vibe”, itp. Dlatego w przyszłym roku dodamy następujące najczęściej pojawiające się powody:
+
+ - komfort, poczucie dopasowania, vibe,
+ - estetyka,
+ - przyzwyczajenie,
+ - łatwość użycia,
+ - używanie tych form daje mi euforię płciową,
+ - inspiracja książką, filmem, serialem, itp.,
+ - inspiracja osobą z mojego otoczenia.
+
+### Wybór imienia
+
+W tym roku po raz pierwszy zapytałośmy osoby respondenckie o to, jakim posługują się imieniem.
+
+Nieco ponad 1/3 badanych ({json=spis-2023/general/stats.json=names.nic, używam imienia nadanego mi przez rodziców}%) zgłosiła, że po prostu używa imienia nadanego przez rodziców (np. Aleksander).
+{json=spis-2023/general/stats.json=names.jest neutralną/unisex formą imienia nadanego mi przez rodziców}% osób zdecydowało się używać jego neutralnej płciowo formy (np. Alex),
+a {json=spis-2023/general/stats.json=names.jest formą przeciwnej płci binarnej imienia nadanego mi przez rodziców}% - formy kojarzonej z płcią „przeciwną” niż ich przypisana (np. Aleksandra).
+Łącznie niemal połowa badanych ({json=spis-2023/general/stats.json=namesAggr.łącznie: nadane}%) używa jakiejś formy imienia nadanego przez rodziców.
+
+Z kolei {json=spis-2023/general/stats.json=namesAggr.łącznie: wybrane}% osób respondenckich posługuje się imieniem niezwiąznym z tym nadanym przez rodziców, w tym:
+{json=spis-2023/general/stats.json=names.wybrał_m neutralne/unisex imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców}% – imieniem odbieranym jako neutralne płciowo,
+{json=spis-2023/general/stats.json=names.wybrał_m nacechowane binarnie imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców}% – imieniem odbieranym jako nacechowane płciowo,
+a {json=spis-2023/general/stats.json=names.wybrał_m na imię rzeczownik, który tradycyjnie nie był używany jako imię}% – rzeczownikiem, który nie był tradycyjnie używany jako imię.
+
+Pozostałe 4,6% osób nie zaznaczyło żadnej z podanych opcji, a jedynie dopisało własną odpowiedź.
+Wśród dopisków najczęściej pojawiały się głosy, że dana osoba używa dwóch imion (lub imienia i ksywki) w zależności od sytuacji
+i poziomu akceptacji w danej grupie, że wciąż jest na etapie poszukiwania nowego imienia,
+wątpliwości czy dane imię można uznać za nienacechowane płciowo,
+a także bardziej szczegółowe opisy powodów wyboru danego imienia.
+Część osób podała, że planuje oficjalnie zmienić imię,
+ale jeszcze tego nie zrobiła (w przyszłym roku doprecyzujemy treść pytania,
+by zaznaczyć, że chodzi o imię faktycznie używane, a niekoniecznie obecne w dokumentach).
+
+Osoby AMAB częsciej decydują się pozostać przy imieniu nadanym przez rodziców.
+Z kolei, osoby AFAB częściej używają neutralnych płciowo imion.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/names}
+
+{/census_comparisons}
+
+## Język neutralny płciowo
+
+### Opisywanie grup mieszanych
+
+W tej edycji po raz drugi spytałośmy osoby respondenckie, jakich form chcą używać do [mówienia o mieszanych grupach](/grupy).
+Można było zaznaczyć więcej niż jedną opcję; dlatego wyniki nie sumują się do 100%.
+
+Zdecydowanie przoduje normatywny rodzaj męskoosobowy, który wybrało aż {json=spis-2023/general/stats.json=groups.rodzaj męskoosobowy}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.groups.rodzaj męskoosobowy} p.p.) badanych osób, minimalnie więcej niż w poprzednim roku.
+Niemal jedna trzecia osób respondenkich – {json=spis-2023/general/stats.json=groups.rodzaj niemęskoosobowy / żeńskoosobowy}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.groups.rodzaj niemęskoosobowy / żeńskoosobowy} p.p.) – zaznaczyła rodzaj niemęskoosobowy, minimalnie więcej niż w poprzednim roku.
+
+Popularność zaproponowanych przez nas [form „łosiowych”](/ona/ich) nieco spadła w stosunku do zeszłego roku - wybrało je {json=spis-2023/general/stats.json=groups.rodzaj neutralny w liczbie mnogiej}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.groups.rodzaj neutralny w liczbie mnogiej} p.p.).
+Podobnie w przypadku dwóch innych form neologicznych: [mnogiego rodzaju postpłciowego](/ony), który wybrało {json=spis-2023/general/stats.json=groups.rodzaj postpłciowy w liczbie mnogiej}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.groups.rodzaj postpłciowy w liczbie mnogiej} p.p.) osób respondenckich
+i form za neozaimkiem „onie”, które zaznaczyło {json=spis-2023/general/stats.json=groups.neozaimek „onie”}% ({json=spis-2023/general/stats.json=@diff.spis-2022.groups.neozaimek „onie”} p.p.) osób.
+
+Mimo nieznacznych różnic, wyniki są niemal zbieżne z zeszłorocznymi.
+
+Wśród dopisków najczęściej pojawiały się wzmianki o unikaniu form nacechowanych rodzajowo (najczęściej przez użycie rzeczowników
+„osoby”, „zespół”, „grupa”). W drugiej kolejności pisano o dostosowywaniu form do składu grupy (jeśli jest więcej kobiet, to forma
+niemęskoosobowa, jeśli więcej mężczyzn – to męskoosobowa; jedna osoba napisała, że jeśli przeważają osoby niebinarne,
+to używałaby mnogich form rodzaju neutralnego). Pojawiał się także splitting męsko- i niemęskoosobowych form (zwykle jako
+„zrobiliśmy i zrobiłyśmy”, ale też „zrobiliłyśmy”). Jedna osoba zaproponowała formę „zrobiłoliśmy, poszłoliście” jako
+zmieszanie mnogiego rodzaju neutralnego i męskiego. Pojawiły się formy graficzne: iksatywy, zapis z gwiazdką i podkreślnikiem.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/groups}
+
+{/census_comparisons}
+
+Osoby AMAB rzadziej używają formy męskoosobowej i zdecydowanie częściej niemęskoosobowej. Częściej też decydują się na formy neologiczne.
+
+{details=Dopiski}
+
+- \[unikanie nacechowania rodzajowego\] 40
+- \[dostosowanie form do składu grupy\] 16
+- zrobiliśmy i zrobiłyśmy \[splitting\] 10
+- zrobiliłyśmy, zrobiłyliście 4
+- zrobiliśmy / zrobiłyśmy \[naprzemiennie\] 1
+- zrobiłoliśmy, poszłoliście 1
+- było się wam, poszło się wam 1
+- zrobiłe, poszłe, byłe 1
+- my byli, my zrobili 1
+- \[formy graficzne\] 7
+
+{/details}
+
+## Etykietki
+
+### Etykietki opisujące płeć
+
+Ta część ankiety oferowała bardzo dużo opcji do wyboru (można było wybrać więcej niż jedną), ponieważ miała za zadanie sprawdzić kilka rzeczy –
+nie tylko jakimi określeniami osoby niebinarne opisują swoją płeć, ale także, czy preferują zapożyczenia z angielskiego, a jeśli tak, to w jakiej formie.
+
+Tegoroczne wyniki potwierdzają nasze obserwacje z poprzednich lat:
+
+Określenia angielskie są popularniejsze od rodzimych, np. termin „nonbinary” wybrało {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.nonbinary}% osób a polskie „niebinarn_” – {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.niebinarn_}%.
+Angielskie „enby” wybrało {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.enby}% badanych osób, a „niebinie” - już tylko {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.niebinie}% (istotnym czynnikiem może też być tu rodzaj gramatyczny „niebinia”;
+większość angielskich rzeczowników nie ma przypisanego rodzaju).
+
+Najczęściej wybieranym określeniem było „nonbinary” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.nonbinary}%)
+Wysoko plasują się też: „niebinarn_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.niebinarn_}%),
+„queer” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.queer}%),
+„osoba” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.osoba}%),
+„enby” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.enby}%),
+„nb” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.nb}%).
+Wszystkie powyższe określenia możemy traktować jako „parasolowe”; nie zaskakuje więc, że wybrało je wiele osób. Zwraca uwagę fakt, że nie ma żadnego
+terminu, który odpowiadałby wszystkim przebadanym osobom. Warto też jednak pamiętać, że próba badawcza dobierana była możliwie szeroko i uwzględniała także
+osoby dopiero poszukujące swojej tożsamości;
+określenie „rozważając_ swoją płeć” {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.rozważając_ swoją płeć}% osób,
+a „gender questioning” – {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.gender questioning}%.
+
+Wśród etykietek bardziej szczegółowo opisujących doświadczenie płci danej osoby najpopularniejsze były te opisujące brak poczucia płci
+– „agender” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.agender}%),
+„apłciow_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.apłciow_}%)
+i „agenderow_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.agenderow_}%) –
+oraz płynną tożsamość płciową –
+„genderfluid” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.genderfluid}%),
+„płynnopłciow_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.płynnopłciow_}%)
+i „płynnogenderow_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.płynnogenderow_}%).
+Widzimy tutaj też, że utrzymuje się widoczny od pierwszej edycji badania trend: zapożyczenia z angielskiego są
+znacznie popularniejsze niż ich polskie tłumaczenia; jeśli jednak już decydujemy się na polski termin, wolimy tłumaczyć go w całości, tj. zastąpić
+angielską cząstkę „-genderow_” polską „-płciow_”.
+
+Jedynie {json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.łącznie: trans\*}% badanych osób identyfikuje się jako transpłciowe
+(tj. wybrało przynajmniej jedną etykietkę z cząstką „trans-”).
+Można przywołać tu badanie Granta i in. ([2011: 16](https://transequality.org/sites/default/files/docs/resources/NTDS_Report.pdf)), które pokazuje,
+że wśród ogółu przebadanych osób transpłciowych w USA, 26% utożsamiało się z określniem „trans”
+jedynie „do pewnego stopnia”, podczas gdy 10% nie utożsamiało się z nim wcale,
+oraz obserwację Alexa Iantaffiego ([2017: 285](https://link.springer.com/book/10.1057/978-1-137-51053-2)),
+że wiele osób niebinarnych nie czuje się „wystarczająco trans”, a także iż uwzględnienie doświadczeń osób niebinarnych
+zamazuje wyraźne różnice między cis- a transpłciowością.
+Choć współczesne rozumienie „transpłciowości” jako „nieutożsamiana się (w jakiś sposób) z płcią przypisaną przy urodzeniu” niejako z automatu uwzględnia
+osoby niebinarne, to również w mediach możemy często zaobserwować wyrażenia w rodzaju „osoby trans _i_ niebinarne”.
+Jednocześnie jednak, określenia odnoszące się do transpłciowości wybierane są coraz częściej:
+w zeszłym roku zaznaczyło je {json=spis-2022/general/stats.json=labels.łącznie: trans\*}% osób (3,3 p.p. mniej),
+a w pierwszej edycji badania – 31,8% (czyli aż 11,8 p.p. mniej niż w tym roku).
+
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsGender.łącznie: binarne}% badanych osób opisuje się przy pomocy „binarnych” określeń
+(tj. „kobieta”, „kobiec\_”, „mężczyzna”, „męsk\_”). Jest to tylko 0,2 p.p więcej
+niż w zeszłym roku, ale aż 12,7 p.p. więcej niż w pierwszej edycji.
+Takie łączenie ze sobą pozornie rozłącznych terminów (np. „niebinarna kobieta”)
+może świadczyć o coraz swobodniejszym podejściu do kwestii etykietek zamiast prób wpasowywania się w sztywne definicje.
+
+W pytaniu była też możliwość dopisywania własnych odpowiedzi.
+Jedna z osób napisała, że odpowiadają jej inne męskobrzmiące określenia niż „mężczyzna”, np. „chłopak”, „gość” czy „facet” (to ostatnie pojawiło się też w innej odpowiedzi).
+Poza tym zapropnowano określenia „demifacet” i „niefacet” oraz „demimężczyzna”. Inna osoba napisała, że odpowiadają jej określenia „chłopak” i „dziewczyna”, bo oznaczają dla niej
+coś innego niż „mężczyzna” i „kobieta”; również w innej odpowiedzi podano, że o ile osoba nie chce być nazywa „kobietą”, to nie ma problemu z byciem określana
+jako czyjaś „dziewczyna”. Jedna z osób napisała „jestem «kobietą» tylko, kiedy mowa o feminizmie”. Dwie opisały się jako „baba”, przy czym jedna dodała,
+że pasują jej też określenia „chłop” i „babochłop” (które pojawiło się w jeszcze jednej odpowiedzi), zaznaczając że dobrze ją opisują, choć „nie każdy je lubi”
+(bezpiecznie jest założyć, że zdecydowana większość osób płciowo nienormatywnych uznałaby je za raniące). Pojawiły się określenia „osoba kobieca” i „osoba okołokobieca”
+oraz „demikobieta”. Dwie osoby podały określenie „człowiek”.
+
+Pojawiło się kilka interesujących wariacji określenia „niebinarność”: „niebinarko”, „niebinarzę”, „niebinarek”, „niebinar” i „nyanbinary”.
+
+A także kilka (prawdopodobnie) żartobliwych odpowiedzi, m.in: „idk man, i'm just vibing”, „przekoszony dżender”, „agnostycyzm płciowy”,
+„Jestem gendefluid, więc dla żartu często określam się jako «ciecz» :)”.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/labelsGender}
+
+{/census_comparisons}
+
+{census_groups}
+
+| Angielska etykietka | % | Polska etykietka | % | Polska etykietka | % |
+| ------------------- | ----- | ----------------------- | ----- | ------------------- | ---- |
+| nonbinary | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.nonbinary}% | niebinarn\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.niebinarn\_}% | | |
+| enby | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.enby}% | niebinie | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.niebinie}% | | |
+| agender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.agender}% | apłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.apłciow\_}% | agenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.agenderow\_}% |
+| bigender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.bigender}% | bipłciow\_ | * |bigenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.bigenderow\_}% |
+| queer | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.queer}% | kłir | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.kłir}% | | |
+| androgyne | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.androgyne}% | androgyniczn\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.androgyniczn\_}% | | |
+| aporagender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.aporagender}% | aporapłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.aporapłciow\_}% | aporagenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.aporagenderow\_}% |
+| autygender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.autygender}% | autypłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.autypłciow\_}% | autygenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.autygenderow\_}% |
+| demigender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demigender}% | demipłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demipłciow\_}% | demigenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demigenderow\_}% |
+| demigirl | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demigirl}% | demidziewczę | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demidziewczę}% | | |
+| demiboy | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demiboy}% | demichłopię | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.demichłopię}% | | |
+| maverique | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.maverique}% | maweryczn\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.maweryczn\_}% | | |
+| xenogender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.xenogender}% | ksenopłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.ksenopłciow\_}% | ksenogenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.ksenogenderow\_}% |
+| neutrois | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.neutrois}% | neutralnopłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.neutralnopłciow\_}% | neutralnogenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.neutralnogenderow\_}% |
+| genderqueer | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.genderqueer}% | nienormatywn\_ płciowo | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.nienormatywn\_ płciowo}% | | |
+| pangender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.pangender}% | panpłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.panpłciow\_}% | pangenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.pangenderow\_}% |
+| genderfluid | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.genderfluid}% | płynnopłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.płynnopłciow\_}% | płynnogenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.płynnogenderow\_}% |
+| genderflux | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.genderflux}% | zmiennopłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.zmiennopłciow\_}% | zmiennogenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.zmiennogenderow\_}% |
+| gender questioning | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.gender questioning}% | rozważając\_ swoją płeć | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.rozważając\_ swoją płeć}% | | |
+| transfeminine | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transfeminine}% | transkobiec\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transkobiec\_}% | trans kobieta | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.trans kobieta}% |
+| transmasculine | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transmasculine}% | transmęsk\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transmęsk\_}% | trans mężczyzna | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.trans mężczyzna}% |
+| transgender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transgender}% | transpłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transpłciow\_}% | transgenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transgenderow\_}% |
+| trans | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.trans}% | | | | |
+| transneutral | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transneutral}% | transneutraln\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.transneutraln\_}% | | |
+| trigender | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.trigender}% | tripłciow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.tripłciow\_}% | trigenderow\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.trigenderow\_}% |
+| | | kobiec\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.kobiec\_}% | kobieta | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.kobieta}% |
+| | | męsk\_ | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.męsk\_}% | mężczyzna | {json=spis-2023/%group%/stats.json=labelsGender.mężczyzna}% |
+
+* Opcja „bipłciow_” gdzieś nam się zawieruszyła i nie została zawarta w pytaniu. Naprawimy to w przyszłym roku.
+
+{/census_groups}
+
+### Etykietki opisujące seksualność (i romantyczność)
+
+Jest to interesująca kwestia, ponieważ dominujący dyskurs nt. orientacji seksualnej (i romantycznej) mocno opiera się na binaryzmie płciowym.
+Określenia „homo-”, „hetero-” i „biseksualność” powstały, gdy w powszechnej świadomości istniały tylko dwie przeciwstawne i rozłączne kategorie płciowe.
+Obecnie może zaobserować zarówno wiele nowych pojęć, jak i redefinicję znaczeń tych wcześniej istniejących.
+
+Zdecydowanie najpopularniejszym określeniem było „queer”, które wybrała nieco ponad połowa badanych osób ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.queer}%).
+Dalej plasują się „biseksualn_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.biseksualn_}%)
+i „panseksualn_” ({json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.panseksualn_}%). Inne określenia spod parasola biseksualności
+wybrało już mniej osób: jako „omniseksualne” określiło się {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.omniseksualn_}% osób,
+a jako „multiseksualne” – {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.multiseksualn_}%
+Łącznie co najmniej jedno z określeń opisujących pociąg do więcej niż jednej płci wybrało {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.łącznie: mspec}%
+W dopiskach pojawiło się też okreslenie „poliseksualn_” (zob. niżej).
+
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.homoseksualn_}% osób określiło się jako „homoseksualne”.
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.lesbijka}% zaznaczyło odpowiedź „lesbijka”,
+a {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.gej}% – „gej”.
+Niemal jedna czwarta badanych osób – {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.gay}% – wybrała anglojęzyczny termin „gay”.
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.heteroseksualn_}% osób opisało się jako „heteroseksualne”.
+
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.łącznie: aspec}% osób wybrało określenia spod parasola aseksualności, w tym:
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.aseksualn_}% osób opisało się jako „aseksualne”,
+{json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.demiseksualn_}% jako „demiseksualne”,
+a {json=spis-2023/general/stats.json=labelsSexuality.szaroseksualn_}% jako „szaroseksualne”.
+
+W dopiskach wiele razy zwracano uwagę, że orientacja seksualna i romantyczna mogą/powinny być rozpatrywane osobno.
+Podziału tego zabrakło, ponieważ bałośmy się, że zbyt duża liczba pytań (zwłaszcza tych z przytłaczającą liczbą opcji do wyboru)
+odstraszy od wypełnienia ankiety – ale widząc Wasz entuzjazm, w przyszłym roku chętnie dodamy pytanie o orientację romantyczną! 😉
+
+Ponadto m.in. siedem osób opisało się jako „autoseksualne”. Dziewięć razy wymieniono określenie „poliseksualn_” i dwa razy „poliromantyczn_”
+(niekiedy cząstka „poli-” stawała się „poly-”). Siedem razy pojawiło się określenie „pedał” (raz jako dukatyw „pedału”); jedna osoba podkreślała, że wiele
+określeń nienormatywnych tożsamości kiedyś było wyzwiskami, inna napisała, że określa się tak ironicznie, nawiązując do swojej ekspresji płciowej,
+który odpowiada stereotypowi „zniewieściałego pedała”. Zaznaczamy, że mimo odzyskiwania tego określenia przez osoby, których może dotyczyć jako obelga,
+wiele osób wciąż odebrałoby je jako obelżywe.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/labelsSexuality}
+
+{/census_comparisons}
+
+## Porównanie z poprzednimi edycjami
+
+Forma | 2021 | 2022 | 2023
+-----------------------------|------|------|----|
+[Rodzaj neutralny](/ono) | 25.5% | {json=spis-2022/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj neutralny}% | {json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj neutralny}%
+[Rodzaj postpłciowy](/onu) | 8.2% | {json=spis-2022/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj postpłciowy}% | {json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroups.rodzaj postpłciowy}%
+Wyłącznie formy binarne | 53.6% | {json=spis-2022/general/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie binarne}% | {json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie binarne}%
+Wyłącznie formy niebinarne | 8.4% | {json=spis-2022/general/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie niebinarne}% | {json=spis-2023/general/stats.json=pronounGroupsAggr.łącznie: wyłącznie niebinarne}%
+[Neutratywy](/neutratywy) | 12,1% | {json=spis-2022/general/stats.json=nouns.neutratywy}% | {json=spis-2023/general/stats.json=nouns.neutratywy}%
+
+Bardzo nas cieszy rosnąca popularnosć form rodzaju neutralnego (szczególnie, że w tym roku po raz pierwszy nieznacznie wyprzedził jedną z normatywnych form).
+Zaskakujące, że temu trendowi towarzyszy nieznaczny spadek popularności neutratywów. Jesteśmy bardzo ciekawe, jak sytuacja będzie rozwijać się
+w przyszłości. Coraz więcej osób deklaruje, że używa (lub chciałoby używać) wyłącznie niestandardowych, „niebinarnych” form.
+
+
+## Ogólne wnioski
+
+Porównując wyniki [pierwszego](/spis-2021) i [drugiego](/spis-2022) spisu, można było zaobserować bardzo zdecydowany zwrot
+w stronę nienormatywnych form językowych: znacznie wzrosła liczba osób wybierających rodzaj neutralny i znacznie spadła
+liczba tych, które wybierają jedynie formy męskie i żeńskie. Mamy nadzieję, że nasza działalność choć trochę przyczyniła się
+do odważniejszego wyrażania swojej tożsamości przez osoby niebinarne i częstszego sięgania po formy, które odpowiadają
+ich potrzebom. Obecna edycja spisu pokazuje, że wspomnianie trendy zwolniły, ale wciąż istnieją.
+
+Popularność form rodzaju neutralnego może być sygnałem dla osób pisarskich, tłumaczących i dziennikarskich, by nie
+obawiały się ich używać w swoich tekstach (niemniej, ze względu na potencjalnie przykre skojarzenia warto wyjaśnić te
+kwestię we wstępie czy przypisie, choćby odwołując się do naszego badania).
+
+W przypadku form rzeczownikowych, najbezpieczniejsze wydają się osobatywy, zwłaszcza jeśli nie mamy możliwości zapytać
+danej osoby, jak o niej mówić/pisać lub też nie mamy pewności, jak utworzyć neutratyw od danego słowa. Jako kolektyw
+niezmiennie zachęcamy do używania neutratywów, choć zaznaczamy, że – póki co – same osoby niebinarne nie sięgają po nie tak często.
+
+## Po co komu spis?
+
+W polu na dodatkowe uwagi pojawiło się trochę takich, do których chciałobyśmy się odnieść.
+
+Po pierwsze, jedna z osób respondenkich w bardzo zdecydowany sposób nawoływała do „porzucenia konceptu płci”, jednocześnie
+atakując samą ideę naszego badania. Szeroko do tej kwestii odniosło się Andrea w osobnym [tekście](/blog/czy-płeć-istnieje).
+
+Po drugie, ze strony innej osoby pojawiła się krytyka, że spis jest za mało rozbudowany, np. nie bada uprzedzeń
+wewnątrz społeczności, przez co nie będzie mógł przedstawić „recepty na problemy, z którymi mierzą się osoby niebinarne”.
+Choć dziwi nas oczekiwanie od badania nt. _języka_ osób niebinarnych,
+że będzie zagłębiać się w tematy z nim nie związane, choć niewątpliwie ważne (z chęcią poinformujemy naszymi kanałami o rzetelnych
+badaniach nt. uprzedzeń wewnątrz queerowej czy konkretnie niebinarnej społeczności). Niemniej jednak uważamy, że nasze
+badanie przyczynia się do poprawy sytuacji osób niebinarnych:
+
+ - daje nam potrzebne dane na temat tego, jak mówią osoby niebinarne i jak chcą, by o nich mówić;
+ powołujemy się na nie konsultując teksty i tłumaczenia oraz prowadząc szkolenia o językowej inkluzywności;
+ - daje nam argumenty – np. [gdy prof. Bańko nazywa dukaizmy „czystą formą bez odniesienia w realnym życiu”](/blog/dukaizmy-czysta-forma),
+ możemy odwołać się do danych o setkach osób, które w realnym życiu ich używają;
+ - badając, edukujemy – w dopiskach pojawiały się głosy osób, które właśnie z naszego badania dowiedziały się
+ o niektórych możliwościach wyrażania się w języku;
+ - dzięki danym ze Spisu powstał [Manifest Niebinarnej Polszczyzny](/manifest);
+ - Spis pomaga osobom niebinarnym wybrać używane formy – {json=spis-2023/general/stats.json=reasons.popularność danej formy}%
+ osób respondenckich mówi, że kieruje się popularnością danej formy;
+ - dzięki Spisowi wiemy, że unikanie niestandardowych form przez osoby niebinarne w znacznej części wynika
+ nie z niechęci do form samych w sobie, lecz z powodów pozajęzykowych –
+ dzięki czemu lepiej wiemy, na czym skupić nasze wysiłki aktywistyczne;
+ - wreszcie – jak mówią same osoby respondenckie, sprawiamy, że czują się mniej samotne.
+
+Po trzecie, w odniesieniu do ostatniego z wymienionych wyżej punktów,
+chciałobyśmy zacytować niektóre spośród wielu podnoszących na duchu wypowiedzi,
+które osoby respondenckie umieściły w polu na dodatkowe uwagi.
+Bardzo nas cieszą i motywują do dalszej pracy!
+
+ - „dziękuję, że to robicie 💜”
+ - „Kocham was <3”
+ - „Dzięki za spis, dużo się uczę”
+ - „To było takie validating. Dziękuję za zrobienie tego spisu”
+ - „Dzięki, że jesteście <3 | You really make a difference”
+ - „Robicie świetną robotę, dzięki że jesteście 😁”
+ - „dzięki za waszą pracę!”
+ - „To co robicie jest super, dziękuję bardzo za działalność i pomoc w odnalezieniu siebie i tego jak chcę być określane :)”
+ - „Cieszę się że mogłam wziąć udział:)”
+ - „bardzo mi imponuje wasza inicjatywa, powodzenia!”
+ - „miłego dnia :3”
+ - „nie miałam pojęcia że jest tyle opcji zaimków, ale super że nasz język się zmienia i rośnie!!!”
+ - „Dzięki Wam wielkie za to, co robicie!❤️ | Cudownie wiedzieć, że nie jestem sam.💜”
+
+## Kolejna edycja!
+
+Następny Niebinarny Spis Powszechny odbędzie się **w lutym 2024**.
+
+[Pod tym linkiem](/spis) możesz zapisać się na **mailową przypominajkę** 😉
+
+## Bibliografia
+
+Poza raportami z [pierwszej](/spis-2021) i [drugej](/spis-2022) edycji badania,
+w niniejszym raporcie odwoływałośmy się do następujących źródeł:
+
+- Dubisz, Stanisław, Halina Karaś i Nijola Kolis. 1995. _Dialekty i gwary polskie._ Warszawa: Wiedza Powszechna.
+- _Gender Census 2022. Wordwide Report._ Raport z badania dostępny [tutaj](https://gendercensus.com/results/2022-worldwide/). (dostęp: 12.04.2022)
+- Grant, Jame M., Lisa A. Motter, Justin Tanis, Jack Harrison, Jody L. Herman i Mara Keisling. 2011. _Injustice at Every Turn: A Report of the National Transgender Discrimination Survey._ Waszyngton: National Center for Transgender Equality and National Gay and Lesbnian Task Force. Wersja elektroniczna do pobrania [tutaj](https://transequality.org/sites/default/files/docs/resources/NTDS_Report.pdf).
+- Iantaffi, Alex. 2017. “Future Directions.” [w:] Christina Richards, Walter Pierre Bouman i Meg-John Barker (red.) _Genderqueer and Non-Binary Genders._ Londyn: Palgrave Macmillan. 283-269.
+- Majewska, Matylda. 2022. _Oddziaływanie języka na poczucie tożsamości płciowej osób niebinarnych._ Praca licencjacka. Uniwersytet Gdański. Dostępna [tutaj](/docs-local/Praca%20Licencjacka%20Matylda%20Majewska.pdf).
+- Skrzydłowska-Kalukin, Katarzyna i Joanna Sokolińska. 2022. _Mów o mnnie ono. Dlaczego współczesne dzieci szukają swojej płci?_ Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
+- Smith, William G. 2008. _Does Gender Influence Online Survey Participation?: A Record-linkage Analysis of University Facutly Online Survey Response Behavior._ San José: San José State University. Do pobrania [tutaj](https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED501717.pdf).
+
+## Cytowanie
+
+Jeśli cytujesz gdzieś nasz raport, prosimy [skontaktuj się z nami](/kontakt) i daj znać, gdzie i jak 😉
+
+{details=Jak cytować?}
+
+ - **MLA**: Vos, Andrea i Szymon Misiek. 2023. „Niebinarny Spis Powszechny 2023 – wnioski.” _Zaimki.pl_. Kolektyw „Rada Języka Neutralnego.” \[publikacja internetowa] https://zaimki.pl/blog/spis-2023
+ - **APA**: Vos. Andrea i Szymon Misiek (2023) „Niebinarny Spis Powszechny 2023 – wnioski.” _Zaimki.pl_. Kolektyw „Rada Języka Neutralnego.” https://zaimki.pl/blog/spis-2023
+ - **Chicago**: Vos, Andrea i Szymon Misiek. „Niebinarny Spis Powszechny 2023 – wnioski.” _Zaimki.pl_, Kolektyw „Rada Języka Neutralnego”, 2023, https://zaimki.pl/blog/spis-2023
+
+{/details}
+
+
diff --git a/locale/pl/config.suml b/locale/pl/config.suml
index 6cbc61b23..c95542f0a 100644
--- a/locale/pl/config.suml
+++ b/locale/pl/config.suml
@@ -1930,6 +1930,8 @@ census:
options:
- ['rodzaj nijaki']
- ['rodzaj neutralny']
+ - ['rodzaj niebinarny']
+ - ['rodzaj łosiowy']
optionsLast:
- ['nie mam zdania']
-
@@ -2135,6 +2137,14 @@ census:
- ['strach przed transfobią/enbyfobią', 'użycie niestandardowych form ujawniałoby moją tożsamość, a nie zawsze jest to bezpieczne']
- ['ciężko mi się przyzwyczaić']
- ['nie jestem wyoutowanx']
+ - ['problemy z opanowaniem gramatyki tych form']
+ - ['nie chcę innym sprawiać problemów, robić zamieszania']
+ - ['męczy mnie tłumaczenie tematu, nie chcę ściągać uwagi na temat mojej płci']
+ - ['nie chcę brzmieć niepoważnie, nieprofesjonalnie, ośmieszyć się']
+ - ['żadna z proponowanych form mi nie odpowiada']
+ - ['jeszcze nie wiem, których form chcę używać']
+ - ['osoby z mojego otoczenia i tak by ich nie używały']
+ - ['poczucie osamotnienia w używaniu nienormatywnych form']
-
type: 'checkbox'
question: 'Jakie formy preferujesz do opisania grupy osób mieszanych płci?'
@@ -2162,9 +2172,24 @@ census:
- ['opinie osób eksperckich', 'np. opinia RJP o poprawności form „byłom”, „zrobiłoś”; prof. Bralczyk zachęcający do używania neutrum, itp.']
- ['presja otoczenia']
- ['bliższe identyfikowanie się z daną binarną płcią']
+ - ['komfort, poczucie dopasowania, vibe']
+ - ['estetyka']
+ - ['przyzwyczajenie']
+ - ['łatwość użycia']
+ - ['używanie tych form daje mi euforię płciową']
+ - ['inspiracja książką, filmem, serialem, …']
+ - ['inspiracja osobą z mojego otoczenia']
-
type: 'radio'
question: 'Co wpłynęło na Twój wybór imienia?'
+ instruction:
+ - >
+ Chodzi o imię, którego używasz (lub chcesz używać) w codziennym życiu,
+ niezależnie od formalnej zmiany lub jej braku.
+ - >
+ Jeśli używasz wielu imion (lub ksywek), wybierz jedno, o którym chcesz opowiedzieć
+ (np. to, z którym czujesz się najbardziej komfortowo; którego używasz wśród osób znających Twoją tożsamość;
+ którego chcesz używać, jak się wyoutujesz; którego używasz najczęściej).
randomise: true
writein: true
options:
@@ -2174,6 +2199,13 @@ census:
- ['wybrał_m neutralne/unisex imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców']
- ['wybrał_m nacechowane binarnie imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców']
- ['wybrał_m na imię rzeczownik, który tradycyjnie nie był używany jako imię']
+ aggregates:
+ nadane:
+ operation: 'OR'
+ values: ['nic, używam imienia nadanego mi przez rodziców', 'jest neutralną/unisex formą imienia nadanego mi przez rodziców', 'jest formą przeciwnej płci binarnej imienia nadanego mi przez rodziców']
+ wybrane:
+ operation: 'OR'
+ values: ['wybrał_m neutralne/unisex imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców', 'wybrał_m nacechowane binarnie imię niezwiązane z tym nadanym mi przez rodziców', 'wybrał_m na imię rzeczownik, który tradycyjnie nie był używany jako imię']
-
type: 'checkbox'
question: 'Jakich zaimków chcesz, by używano wobec Ciebie po angielsku?'
@@ -2248,6 +2280,7 @@ census:
- ['niebinie']
- ['apłciow_']
- ['agenderow_']
+ - ['bipłciow_']
- ['bigenderow_']
- ['kłir']
- ['androgyniczn_']
@@ -2346,6 +2379,7 @@ census:
- ['panseksualn_']
- ['multiseksualn_']
- ['omniseksualn_']
+ - ['poliseksualn_']
- ['gej']
- ['lesbijka']
@@ -2377,11 +2411,21 @@ census:
- ['pomoseksualn_']
- ['bez etykiety']
+ aggregates:
+ mspec:
+ operation: 'OR'
+ values: ['biseksualn_', 'panseksualn_', 'multiseksualn_', 'omniseksualn_', 'poliseksualn_']
+ aspec:
+ operation: 'OR'
+ values: ['aseksualn_', 'demiseksualn_', 'szaroseksualn_']
+ # TODO: dodać orientację romantyczną
+ # TODO: przemyśleć dodanie pytania o tranzycję (nie planowana / planowana / w trakcie / nie wiem…; podział na społeczną, medyczną, prawną…)
-
type: 'textarea'
question: 'Czy masz jakieś dodatkowe uwagi? (nieobowiązkowe)'
optional: true
results:
+ spis-2023: 'Raport ze Spisu 2023'
spis-2022: 'Raport ze Spisu 2022'
spis-2021: 'Raport ze Spisu 2021'
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/age.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/age.html
new file mode 100644
index 000000000..196d04fc6
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/age.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/english.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/english.html
new file mode 100644
index 000000000..00dd79f65
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/english.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/groups.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/groups.html
new file mode 100644
index 000000000..e24383870
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/groups.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/honorifics.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/honorifics.html
new file mode 100644
index 000000000..1e6ebaa54
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/honorifics.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsGender.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsGender.html
new file mode 100644
index 000000000..bb6f75133
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsGender.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsSexuality.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsSexuality.html
new file mode 100644
index 000000000..68d4717f9
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/labelsSexuality.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/names.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/names.html
new file mode 100644
index 000000000..cf425bcaa
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/names.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuter.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuter.html
new file mode 100644
index 000000000..25a9fe7cb
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuter.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuterByUsers.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuterByUsers.html
new file mode 100644
index 000000000..2646e7d04
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/neuterByUsers.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/nouns.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/nouns.html
new file mode 100644
index 000000000..c245e42b0
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/nouns.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/obstacles.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/obstacles.html
new file mode 100644
index 000000000..f255e4824
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/obstacles.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNonGendered.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNonGendered.html
new file mode 100644
index 000000000..13baf3c07
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNonGendered.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNouns.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNouns.html
new file mode 100644
index 000000000..994075cab
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pluralNouns.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounGroups.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounGroups.html
new file mode 100644
index 000000000..098907e72
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounGroups.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronouns.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronouns.html
new file mode 100644
index 000000000..a79f32418
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronouns.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounsAggr.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounsAggr.html
new file mode 100644
index 000000000..251b62ea5
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/pronounsAggr.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
\ No newline at end of file
diff --git a/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/reasons.html b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/reasons.html
new file mode 100644
index 000000000..008d8814d
--- /dev/null
+++ b/locale/pl/docs/spis-2023/agab_f/reasons.html
@@ -0,0 +1,11 @@
+
+
+
+
+
+
+
+
Ta wiadomość wysyłana jest do osób, które zapisały się na przypominajkę. Jeśli chcesz z niej zrezygnować, kliknij tutaj.
`,
+ },
+ {
+ name: 'spis-2023-raport',
+ sendAt: new Date(2023, 3, 12, 12, 0, 0),
+ type: 'census',
+ locales: ['pl'],
+ subject: 'Przedstawiamy raport z trzeciej edycji Niebinarnego Spisu Powszechnego!',
+ text: `Już po raz trzeci przeprowadziłośmy Niebinarny Spis Powszechny – największe badanie języka, jakim posługują się polskojęzyczne osoby niebinarne.
+
+W tym roku udało nam się zebrać rekordową liczbę odpowiedzi, aż 3022! Rozszerzyłośmy też ankietę o kilka dodatkowych pytań i porównałośmy wyniki z dwiema poprzednimi edycjami. Zaowocowało to najbardziej rozbudowanym raportem o niebinarszczyźnie!
+
+Report dostępny jest pod adresem https://zaimki.pl/blog/spis-2023 – serdecznie zapraszamy do lektury 😉
+
+(Ta wiadomość wysyłana jest do osób, które zapisały się na przypominajkę. Jeśli chcesz z niej zrezygnować, wejdź na https://zaimki.pl/api/subscription/unsubscribe?email={{emailEncoded}}&type=census)
+ `,
+ html: `
+
Już po raz trzeci przeprowadziłośmy Niebinarny Spis Powszechny – największe badanie języka, jakim posługują się polskojęzyczne osoby niebinarne.
+
W tym roku udało nam się zebrać rekordową liczbę odpowiedzi, aż 3022! Rozszerzyłośmy też ankietę o kilka dodatkowych pytań i porównałośmy wyniki z dwiema poprzednimi edycjami. Zaowocowało to najbardziej rozbudowanym raportem o niebinarszczyźnie!
+
+W tym roku już po raz trzeci odbył się Niebinarny Spis Powszechny. Kontynuujemy badania języka polskich osób niebinarnych;
+rozszerzyłośmy zakres pytań, po raz pierwszy pytając o imiona, preferowaną nazwę form typu _byłom/byłoś_ oraz o szczegóły użycia form mnogich.
+
+Zebrałośmy również rekordową liczbę **{json=spis-2023/general/stats.json=size} odpowiedzi** od osób niebinarnych i poszukujących!
+
+{table_of_contents}
+
+---
+
+## Demografia
+
+W [poprzedniej edycji badania](/blog/spis-2022#demografia) rozszerzyłośmy raport o analizę wyników wybranych podgrup:
+chciałośmy sprawdzić, czy są istotne różnice korelują z miejscem zamieszkania (w Polsce lub za granicą) oraz płcią przypisaną przy urodzeniu.
+Ponieważ jedynie {json=spis-2023/location_abroad/stats.json=size} osób zaznaczyło, że mieszka poza Polską,
+podchodzimy do tych danych z rezerwą i jesteśmy ostrożne z wyciąganiem z nich wniosków.
+
+Kryterium podziału ze względu na przypisaną płeć to bardzo wrażliwa kwestia.
+Jak już wielokrotnie [podkreślałośmy](/blog/afab-amab), pytanie o czyjś
+AGAB bez dobrego powodu
+czy zwracanie na niego niepotrzebnej uwagi nie jest – delikatnie mówiąc – zbyt przyjazne osobom trans/niebinarnym
+(więcej informacji w naszym poście: [Czy określenia AFAB i AMAB są transfobiczne?](/blog/afab-amab)).
+Wierzymy jednak, że mamy dobry powód, by o to pytać. Chcemy móc porównać, ile osób niebinarnych używa zaimków
+zgodnych z tymi, jakich społeczeństwo oczekuje na podstawie ich przypisanej przy urodzeniu płci,
+ile przeciwnych, a ile form niebinarnych, oraz zastanowić się, skąd się biorą ewentualne różnice.
+Pytanie to było oczywiście nieobowiązkowe. Nie tworzyłośmy osobnej podgrupy dla osób, które nie chciały odpowiadać,
+ani (ze względu na zbyt małą liczebność grupy) dla osób interpłciowych, które przy urodzeniu otrzymały znacznik płci
+inny niż K lub M (w jurysdykcjach, gdzie to możliwe).
+
+Pragniemy tu podkreślić, że analizowanie zebranych danych z podziałem na podstawie AGABu
+nie ma na celu zastępowania starej binarności nowymi słowami.
+Osoby niebinarne są niebinarne, niezależnie jaką płeć im przypisało społeczeństwo!
+Natomiast niezaprzeczalnie istnieją różnice w socjalizacji – chcemy zbadać jak mocno, o ile w ogóle,
+wpływają one na czyjąś tożsamość, decyzje oraz podejście do niebinarności.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/age}
+
+{/census_comparisons}
+
+{census_groups}
+
+Próba: {json=spis-2023/%group%/stats.json=size} osób.
+Średnia wieku wynosi {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.avg} lat,
+mediana to {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.median} lat,
+a odchylenie standardowe wynosi {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.std}.
+{json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.under_30}% osób jest przed trzydziestką,
+a {json=spis-2023/%group%/stats.json=ageStats.adults}% to osoby pełnoletnie.
+
+{/census_groups}
+
+Liczba odpowiedzi jest w tym roku rekordowa (w porównaniu z 1816 odpowiedziami w 2022 roku i 2211 w 2021 roku).
+Średnia wieku jest podobna we wszystkich edycjach (20.4 w zeszłym roku i 21 w 2021).
+
+Od początku nasze badania zdają się wskazywać, że jako niebinarne identyfikują się przede wszystkim osoby młode.
+Może to wynikać z faktu, że zapewne to właśnie im najłatwiej się utożsamić ze stosunkowo nowym (zwłaszcza w Polsce) pojęciem, jakim
+jest niebinarność płciowa. Łatwo sobie wyobrazić, że np. osoba, która określa się jako transwestytyczny mężczyzna od wielu lat,
+będzie mniej skłonna szukać nowych określeń dla swojego doświadczenia niż osoba nastoletnia, która wkrótce po tym, jak zaczęła
+zastanawiać się nad swoją tożsamością, zetknęła się z terminem _genderfluid_ (nawet jeśli doświadczenie płci obu osób sa podobne).
+Ponadto, przez formę badania (kwestionariusz internetowy), zapewne łatwiej nam dotrzeć do osób młodych, które zwykle
+więcej czasu spędzają w internecie i poruszają się po nim sprawniej.
+
+Rozkład wieku wśród osób badanych jest podobny do tego w [anglojęzycznym badaniu Gender Census](https://gendercensus.com/results/2022-worldwide/#meta).
+
+Warta zauważenia jest znacząca różnica w wielkości grup osób, które zadeklarowały, że przypisano im przy urodzeniu płeć żeńską
+({json=spis-2023/agab_f/stats.json=size}) i męską ({json=spis-2023/agab_m/stats.json=size}).
+Wynikać ona może z wielu powodów, takich jak różnice w społecznym przyzwoleniu na przekraczanie granic płci,
+w socjalizacji, w poziomie przywileju związanego z płcią (a co za tym idzie: motywacji do kwestionowania swojej płci).
+
+W rozmowie z autorkami reportażu „Mów o mnie ono” psychoterapeutka i seksuolożka specjalizująca się w pracy z osobami trans, dr Marta Dora
+mówi: „Wśród moich pacjentów w grupie wiekowej 13-15 lat przeważają osoby, którym przypisano przy urodzeniu płeć żeńską. Z kolei w grupie 18-35 lat jest odwrotnie.”
+Zwraca uwagę na społeczny kontekst takiego stanu rzeczy: osoby postrzegane jako dziewczynki/kobiety mają zwykle większe przyzwolenie na
+przekraczanie norm płciowych (np. w wyglądzie, zachowaniu), z kolei dla osób postrzeganych jako chłopcy/mężczyźni, wiąże się to z większym ryzykiem
+wyśmiania, przemocy i odrzucenia ([Skrzydłowska-Kalukin i Sokolińska 2022](/blog/mow-o-mnie-ono): 255-256). Jeśli weźmiemy pod uwagę te kwestie
+oraz fakt, że niebinarność jest pojęciem stosunkowo nowym w Polsce, to nie zaskakuje, że częściej identyfikują się z nim osoby AFAB.
+
+Wreszcie, w zeszłym roku Paula Felix Olejniczak zwrociła nam uwagę na badanie ([Smith](https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED501717.pdf) 2008),
+które wskazuje, że osoby socjalizowane do roli kobiety z reguły częściej wypełniają kwestionariusze, co może być dodatkowym czynnikiem zwiększającym
+przewagę osób AFAB w próbie badawczej.
+
+## Nazewnictwo
+
+### „Rodzaj nijaki” czy „rodzaj neutralny”?
+
+W tym roku po raz pierwszy spytałośmy o preferencje osób niebinarnych w kwestii nazewnictwa form takich jak „zrobiłom” czy „byłoś”.
+Choć jako kolektyw [promujemy](https://zaimki.pl/rodzaj-neutralny) używanie nazwy „rodzaj neutralny” zamiast „rodzaj nijaki”
+ze względu na negatywne konotacje „nijakości”, to i tak zaskoczyły nas wyniki – aż {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj neutralny}%
+osób niebinarnych woli zmianę nomenklatury, podczas gdy tylko {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj nijaki}%
+opowiada się za starą nazwą. {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.nie mam zdania}% osób nie ma w tej kwestii zdania.
+
+Znacząca przewaga osób, które wolą określenie „rodzaj neutralny”, wskazuje, że ma sens zabieganie o upowszechnienie tej właśnie nazwy.
+Jednocześnie warto zaznaczyć, że nie jest to rozwiązanie idealne. Choć określenie „rodzaj neutralny” jest podobne do angielskiego „neuter”,
+niemieckiego „das Neuter” czy łacińskiego „neutrum” i pozbawione przykrych konotacji „nijakości”, może się mylnie kojarzyć z terminem
+„język neutralny płciowo”. Formy niewskazujące na płeć (np. „osoba respondencka” zamiast „respondentka”) czy unikanie zaznaczania
+rodzaju gramatycznego (np. „był\_ś” zamiast „byłeś”) są czymś innym niż użycie formy *rodzajowej* systemowo równorzędnej z męską i żeńską
+(na tę równorzędność określenie „rodzaj nijaki” bardziej jednoznacznie wskazuje). Kilka osób respondenckich zwróciło na to uwagę, np.:
+„mam wrażenie, że «rodzaj neutralny» mogłoby być nazwą na wszystkie rodzaje, które nie są binarne. Czyli np dukaizmy też”
+„\[rodzaj\] neutralny nie jest tak naprawdę neutralny - nie użyłobym go w stosunku do osoby, której używanego rodzaju gramatycznego nie znam”
+„\[są to wyrażenia\] używane do podkreślenia jakiejś płci, a nie niepłci. Są jakieś, więc nie nijakie. Są też sygnalizujące coś, więc nie neutralne.”
+
+Nierzadko zdarza się, że osoby niezbyt zaznajomione z tematyką języka inkluzywnego płciowo traktują terminy „język osób niebinarnych”
+(czyli to, jak mówią o sobie konkretne osoby) i „język neutralny płciowo” wymiennie (pisałośmy o tym np. [tutaj](/podzbiory)).
+Dla nich określenie „rodzaj neutralny” może być mylące. Warto więc zaznaczyć, że chodzi o formę zwykle nazywaną „rodzajem nijakim”.
+
+Wśród dopisków znalazły się też inne ciekawe propozycje takie jak „rodzaj niebinarny” czy „rodzaj łosiowy”. Są bardziej jednoznaczne,
+choć pierwsza może sugerować, że każda osoba niebinarna używa (lub powinna używać) tej formy (nawet jeśli faktycznie stanie się
+ona pewnym standardem na miarę angielskiego „singular they”, to przecież używanie jakiejkolwiek innej formy, nie ujmuje
+nikomu niebinarności!).
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/neuter}
+
+{/census_comparisons}
+
+### …wśród osób używających tych form
+
+Powyższe liczby odnoszą się do ogółu niebinarnych osób respondenckich – ale ciekawiło nas jednak również,
+czy w podgrupie osób _używających_ form łosiowych ({json=spis-2023/general/stats.json=size_neuter} osób) sprawa wygląda inaczej.
+
+Nazwę „rodzaj neutralny” woli {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.rodzaj neutralny}% osób używających tych form (w porównaniu do {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj neutralny}% w ogóle),
+„rodzaj nijaki” – {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.rodzaj nijaki}% (ogół: {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.rodzaj nijaki}%),
+a {json=spis-2023/general/stats.json=neuterByUsers.nie mam zdania}% (ogół: {json=spis-2023/general/stats.json=neuter.nie mam zdania}%) nie ma zdania.
+A zatem, choć dokładne liczby nieco się różnią, to ogólny trend jest taki sam w obu grupach.
+
+{census_comparisons}
+
+{graph=/docs-local/spis-2023/%group%/neuterByUsers}
+
+{/census_comparisons}
+
+## Używane formy
+
+### Rodzaj gramatyczny używany w mowie
+
+