#61 english version - wip

This commit is contained in:
Andrea Vos 2020-11-13 17:46:39 +01:00
parent 0df43ed739
commit 4f4eebbbef
2 changed files with 108 additions and 149 deletions

View File

@ -57,6 +57,10 @@ links:
iconSet: 'b'
url: 'https://lgbta.wikia.org/wiki/Neopronouns'
headline: 'LGBTA Wiki on Neopronouns'
-
icon: 'book-open'
url: 'https://scholar.google.com/scholar?hl=en&q=neopronouns'
headline: 'Academic papers on neopronouns'
media: []
socials: []
@ -72,6 +76,7 @@ contact:
authors:
-
name: 'Andrea'
profile: 'andrea'
pronouns: 'they'
pronounsLink: '/they'
website: 'https://avris.it'
@ -80,6 +85,7 @@ contact:
areas:
code: 'https://gitlab.com/Avris/Zaimki'
language: ~
faq: '/faq'
# -
# name: 'Paweł Dembowski'
# pronouns: 'he'

View File

@ -9,7 +9,7 @@ home:
about:
- >
We all have pronouns. They're those words that we use instead of calling someone by their name every time we mention them.
Most people use “he/him” and “she/her”, so we automatically assume which one to call them based on someone's looks.
Most people use {/he=“he/him”} and {/she=“she/her”}, so we automatically assume which one to call them based on someone's looks.
But it's actually not that simple…
- >
Gender is complicated. Some people “don't look like” their gender.
@ -146,188 +146,141 @@ faq:
question: 'What is nonbinary?'
answer:
- >
Płeć jest zdecydowanie bardziej skomplikowaną sprawą niż prosty podział kobieta/mężczyzna.
Nawet pod względem czysto biologicznym wyróżniamy płeć chromosomalną, genetyczną, hormonalną, fenotypową…
Nie zawsze jedna się z drugą zgadza, nie zawsze są one zero-jedynkowe
{https://twitter.com/RebeccaRHelm/status/1207834357639139328=(więcej info tutaj)}.
Natomiast pod względem kulturowym „płeć” jest konceptem społecznym.
W zależności od miejsca i czasu bycie „kobietą” i „mężczyzną” może oznaczać radykalnie różne
prawa, obowiązki, zasady… W Europie mężczyźni nosili buty na obcasie i rajtuzy,
rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej od wieków rozróżniają trzecią płeć
{https://gender.wikia.org/wiki/Two-Spirit=(two-spirit)}, itd. itd.
Gender is way more complicated than just a simple distinction male/female.
Even from a purely biological standpoint we distinguish chromosomal sex,
genetic sex, hormonal sex, phenotypic sex…
They aren't necessarily congruent with each other, they don't have to be binary.
{https://twitter.com/RebeccaRHelm/status/1207834357639139328=(more info here)}.
And when we get to the cultural aspect, “gender” is a social construct.
Depending on time and location being “a woman” or “a man” can mean having radically different
rights, duties, norms… In Europe men used to wear high heels and leggins
native peoples of North America have been recognising a third gender for centuries
{https://gender.wikia.org/wiki/Two-Spirit=(two-spirit)}, etc. etc.
- >
Niebinarność to zbiorczy termin („umbrella term”) opisujący doświaczenie osób,
które nie wpisują się w binarny podział kobieta/mężczyzna.
Obejmuje na przykład osoby {https://gender.wikia.org/wiki/Agender=agender},
Nonbinary is an umbrella term describing the identity of people
who don't fit the binary man/woman distinction.
It includes for instance people who are
{https://gender.wikia.org/wiki/Agender=agender},
{https://gender.wikia.org/wiki/Gender_Fluid=gender fluid},
{https://gender.wikia.org/wiki/Demigirl=demidziewczęta},
{https://gender.wikia.org/wiki/Demiboy=demichłopców},
i {https://gender.wikia.org/wiki/Non-binary=wiele innych tożsamości}.
{https://gender.wikia.org/wiki/Demigirl=demigirls},
{https://gender.wikia.org/wiki/Demiboy=demiboys},
i {https://gender.wikia.org/wiki/Non-binary=and many many others}.
- >
Niebinarność to niekoniecznie coś „pomiędzy” męskością a kobiecością. Raczej „poza”.
Osoby niebinarne wcale nie muszą być androgyniczne, nie muszą używać neutralnych zaimków, itp.
Chodzi o to, by być wolnymi od ról płciowych, a nie tworzyć nowe.
czemu-respektowac:
question: 'Czemu mam respektować jakieś <em>dziwne</em> formy?'
Nonbinary isn't necessarily something “between” masculinity and femininity. More like “beyond”.
Nonbinary people don't have to be androgynous, don't have to use neutral pronouns, etc.
It's about being free from gender roles, not about creating new ones.
why-respect:
question: 'Why should I respect some <em>strange</em> pronouns?'
answer:
- >
Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych.
Nie powiesz do Ani “Franku”, nie powiesz “na ty” do osoby, z którą jesteś “na pan”, itp.
A są osoby, które nie chcą, by im mówić „{/on=on}” ani „{/ona=ona}”.
Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.
Because addressing people in the way they want to be addressed is the basis of social relations.
You wouldn't call Ashley “Samantha”, you wouldn't drop “sir”/“madam” when addressing your supervisor, etc.
And there's people who don't want to be called either “{/he=he}” or “{/she=she}”.
If you don't accept that, if only shows you in bad light.
- >
Wiele niepolskich imion też brzmi dla polskiego ucha „dziwnie”
ale zamiast wymyślać ludziom „lepsze” imiona,
po prostu dopytujemy, jak wymówić czy zapisać to, które naprawdę noszą, no nie?
- >
„Dziwne formy” to tylko kwestia przyzwyczajenia.
skad-wiedziec-jak-sie-zwracac:
question: 'Skąd mam wiedzieć, jak się do kogoś zwracać?'
“Strange pronouns” are just a matter of getting used to.
how-to-know:
question: 'How do I know how to address someone?'
answer:
- >
Można po prostu spytać! Tak, to może być trochę niezręczne, ale przestanie być, gdy zaczniemy to częściej robić.
Nie mamy przecież problemu pytać o imię albo o przejście na „ty”, więc czemu wzbraniamy się pytać o zaimki?
You can just ask! Yes, it might be a bit awkward, but the more we do it, the less awkward it gets.
If we can ask somebody their name, why not their pronouns?
- >
(Tylko, prosimy, nie pytaj „jesteś chłopakiem czy dziewczyną?”. Takie pytanie implikuje, że są tylko dwie poprawne opcje,
i sugeruje niezdrową ciekawość genitaliami danej osoby. Wystarczy spytać po prostu „jak mam się do ciebie zwracać?”)
(Just please don't phrase it as “are you a boy or a girl?”.
This question implies that there's just two correct answers,
and it suggests unhealthy curiosity about someone's genitals.
Instead, you could just ask “what are your pronouns?” or “how should I refer to you?”)
- >
Warto też normalizować samodzielne podawanie zaimków poprzez przedstawianie się nie tylko imieniem, lecz również zaimkami.
„Hej, jestem Michał, {/on=on/jego}”. To nic trudnego a dla osób trans i niebinarnych znaczy bardzo wiele.
Jeszcze łatwiej zrobić to online: po prostu wrzucić zaimki (lub link do przykładów z naszej strony) do bio.
It's also important to normalise simply telling people your pronouns when you introduce yourself.
“Hi, I'm Michæl, {/he=he/him}”. It's not hard but for trans and nonbinary peopls it means so much!
It's even easier done online: just put your pronouns (or a link to examples from our website) to your bio.
- >
Język polski, choć przeważnie bardzo problematyczny dla osób niebinarnych, tutaj paradoksalnie ułatwia nam sprawę.
W przeciwieństwie do np. angielskiego, gdzie zgenderyzowanych zaimków używa się mówiąc <em>o kimś</em>,
język polski wymaga określenia się przy mówieniu <em>o sobie</em> lub <em>do kogoś</em>.
Jeśli więc ktoś mówi „zrobiłom”, wiesz i bez pytania, by mówić do niego „zrobiłoś”.
Remember also that many people might use a different name and a different set of pronouns depending on situation.
They might not be out among friends or coworkers yet, but among friends be comfortable living their truth.
Be mindful. You might for instance ask them “which pronouns should I use in front of your boss?”, etc.
- >
Pamiętaj też, że wiele osób może używać innych zaimków i innego imienia w zależności od sytuacji.
Może na przykład nie być wyoutowana przed rodziną czy współpracownikami,
ale wśród przyjaciół czuć się komfortowo używając nieortodoksyjnych form.
Bądź uważnx, obserwuj, spytaj „jak się mam do ciebie zwracać przy szefie?”, itp.
- >
Niektórzy podają wiele zestawów zaimków, na przykład „{/on&ona=on/ona}” czy „{/onu&on=onu/on}”.
Oznacza to, że pasują im wszystkie te formy. Najczęściej są one podawane w kolejności od najbardziej lubianej.
kto-uzywa:
question: 'Czy ktoś tego w ogóle używa?'
Some people give multiple pronouns, eg. “{/he&she=he/she}” or “{/they&he=they/he}”.
That means they like all of those forms. Usually, the first one is the preferred one.
who-uses-it:
question: 'Does anyone even use that?'
answer:
- >
Tak! Niemal wszystkie formy, które {/=tu prezentujemy},
zostały nam podesłane przez osoby rzeczywiście ich używające,
albo wzięte z tekstów literatury.
Ewentualnie {/ona/ich=uzupełniłośmy} je jedynie w miejscach, gdzie którejś części brakowało,
próbując zachować spójność całości na przykład wymyślając formę grzecznościową „szanowne pań”
dla {/ono=formy nijakiej} albo zaimek {/ony=„ony”} dla liczby mnogiej dukaizmów, którego u Dukaja brakowało.
- >
Dwie formy liczby mnogiej {/ona/ich=stowrzyłośmy} same,
próbując zaradzić brakowi takowych i by móc jakoś pisać o sobie jako grupie,
bez zdawania się na zgenderyzowane rodzaje: męsko- i niemęskoosobowy.
najlepsza-forma:
question: 'Ale dużo tego… Po co to całe mnożenie form? Która jest <em>najlepsza</em>?'
Yes! Millions of enbies all around the world.
Every pronoun listed here has someone that actually uses it in everyday life.
authority:
question: 'Are those nonbinary pronouns approved by some kind of authority?'
answer:
- >
Celem projektu nie jest {https://pl.wikipedia.org/wiki/Preskryptywizm_(j%C4%99zykoznawstwo)=preskryptywizm}.
Nie chcemy narzucać żadnej formy, ani twierdzić, że któraś jest lepsza od innych.
Language is not some kind of god-given, ancient magic set in stone.
It's just a tool that we use to communicate.
When we change as a society, and when the world around us changes,
we adjust the language we use to be able to better describe it.
We're its users, so <em>we're the authority</em> on how we want to use it.
- >
Preferujemy podejście {https://pl.wikipedia.org/wiki/Deskryptywizm_(j%C4%99zykoznawstwo)=deskryptywistyczne}
opisujemy jedynie istniejące już w żywej polszczyźnie (jakkolwiek niszowo) formy,
próbujemy je ustrukturyzować, opisać, uzupełnić, zebrać w jedno miejsce przykłady użycia…
Dictionaries take their time to start including those changes,
which doesn't make the change illegitimate in any way.
But eventually the new forms, if used often enough, get included in dictionaries.
{https://www.merriam-webster.com/words-at-play/singular-nonbinary-they=Merriam Webster}, for example,
accepts the use of {/they=singular “they”} as a nonbinary pronoun.
- >
Oferujemy przegląd możliwości, ale każdx może samx wybrać, jakie formy najlepiej jex reprezentują.
- >
Rozwój języka jest najczęściej procesem długotrwałym, nie zdarza się z dnia na dzień.
Póki co, wszystkie propozycje form kotłują się w kotle codziennego użycia
zapewne kiedyś coś się z niego wyklaruje.
- >
Ze względu na barwną fleksyjność języka polskiego
i silny poziom zgeneryzowania gramatyki i słownictwa
nie jest łatwo „narzucić” konkrente formy, nawet gdybyśmy chciały.
Zanim wytworzą się uniwersalne, niebinarne rozwiązania - musimy sobie jakoś z tym poradzić.
autorytet:
question: 'Czy potwierdza te wymysły czyjś autorytet?'
answer:
- >
I tak, i nie... Większość prezentowanych tutaj form
nie należy do {https://pl.wikipedia.org/wiki/Norma_językowa=normy językowej},
lecz do {https://pl.wikipedia.org/wiki/Uzus_językowy=uzusu językowego}
czyli rzeczywistego stanu funkcjonowania polszczyzny w danej wspólnocie językowej,
niezależnie od tego, co językoznawcy zdążyli już (o ile w ogóle zamierzają)
umieścić w gramatykach i słownikach.
A i samą normę możemy podzielić na wzorcową i użytkowa
bo poprawność językowa nie jest zero-jedynkowa, ma różne odcienie.
- >
Tak jak {https://pl.wikipedia.org/wiki/Neologizm=neologizmy} same w sobie nie są błędami językowymi,
nawet jeśli jeszcze nie pojawiły się w słownikach,
albo jak nie jest wymagana zgoda Rady Języka Polskiego,
by używać emojis czy akronimów kultury internetowej,
tak samo i nienormatywne zaimki nie są niczym z natury złym.
- >
Rozumiemy jednak potrzebę znalezienia jakiejś oficjalnej legitymizacji
dla używania „kontrowersyjnych” form językowych.
Dlatego w sekcji [bookmark]{/linki=Dodatkowe materiały}
linkujemy między innymi do opinii RJP,
która potwierdza poprawność gramatyczną pierwszo- i drugoosobowych nijakich czasowników („byłom”, „zrobiłoś”),
do seminariów naukowych i prac akademickich na temat niebinarności w języku, etc.
Jesteśmy też w kontakcie ze studentem slawistyki piszącym o tym pracę dyplomową
oraz lektorką polonistyki planującą wydać podręcznik obejmujący nowe formy.
Mamy nadzieję, że będziemy mogły tu ich prace opublikować, gdy zostaną ukończone.
You can also read some {https://scholar.google.com/scholar?hl=en&q=neopronouns=academic papers}
on neopronouns.
bio:
question: 'Czemu warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych?'
question: 'Why should I put my pronouns in bio on social media?'
answer:
- >
Jeśli jesteś cis i używasz „{/on=on}” lub „{/ona=ona}”, możesz myśleć, że Twoje zaimki są <em>oczywiste</em>.
I być może tak jest o ile wymieniasz w profilu swoje (nacechowane płciowo) imię albo w awatarze masz swoje zdjęcie.
Wielu jednak tego nie robi i ciężko zgadnąć, jak się do nich zwrócić.
If you're cis (= not trans) and you use „{/he=he}” or „{/she=she}” matching your gender,
you might think that your pronouns are <em>obvious</em>.
And yeah, maybe that's true as long as your name is mentioned in the profile (and is traditionally male of female)
or if you have your picture as avatar.
Many people don't so it's hard to guess how they want to be called.
- >
Przede wszystkim chodzi jednak o co innego: nie każdy używa zaimków, które są dla innych „oczywiste”.
Osoby trans chcą, by zwracano się do nich poprawnie, niezależnie czy są „passing”,
niezależnie czy przeszły już tranzycję (o ile w ogóle chcą ją przechodzić).
Osoby niebinarne często nie wyglądają „niebinarnie”,
a silnie zgenderyzowana polszczyzna nie oferuje domyślnego neutralnego zaimka.
But it's mostly about something more than that: your pronouns might be “obvious”,
but there are people whose pronouns are not.
They want to be addressed correctly, whether or not they “pass” as their gender,
whether or not they have transitioned (or if they want to transition at all).
Nonbinary people usually “don't look nonbinary”, we don't owe anyone androgyny.
- >
I choć jest to dla nas niezmiernie ważne, by zwracano się do nas poprawnie,
publikowanie swoich zaimków niesie też ze sobą spore ryzyko i mocno nas eksponuje.
- >
Jeśli umieszczasz swoje zaimki w profilu, choć samx nie masz takiej potrzeby,
to pokazujesz wsparcie dla społeczności trans
i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste
{https://avris.it/blog/czemu-każdy-powinien-mieć-zaimki-w-bio=(więcej powodów tutaj).}
zmiana:
question: 'Czy mogę zmienić swoje zaimki?'
Sharing our pronouns is very important for trans, nonbinary and gender nonconforming people.
Alas, it also exposes and singles us out.
But if cis people do the same, it means the world for us.
It makes us feel more confortable, safe and welcome
{https://avris.it/blog/why-everyone-should-have-pronouns-in-their-bio=(more reasons here).}
change:
question: 'Can I change my pronouns?'
answer:
- >
Jak najbardziej! Nikogo nie dziwi, gdy ktoś zmienia w ciągu życia poglądy, styl, zainteresowania
Czemu miało by być dziwne, że ktoś odkrył część swojej tożsamości, że przestało mu się podobać jego imię,
że odkrył etykietkę, która świetnie opisuje to, jak od dawna się czuł, itp. itd.?
wlasne:
question: 'Czy to dziwne, że nie mogę się przyzwyczaić do <em>swoich własnych</em> zaimków?'
Of course! Nobody is surprised when someone changes their views, style, hobbies…
So why would it be strange that they discovered a part of their identity,
stopped liking their name, discovered a label that fits them well, etc.?
get-used-to:
question: 'Is it strange that I can''t get used to <em>my own</em> new pronouns?'
answer:
- >
Ani trochę! Znamy wiele osób, które po latach używania form zgodnych z ich płcią nadaną przy urodzeniu,
zapominają się, gdy używają nowych form. Siła przyzwyczajenia jest silna, zwłaszcza dla osób,
które nie doświadczają mocnej {https://gender.wikia.org/wiki/Dysphoria=dysforii płciowej}.
Not at all! After many years of using pronouns congruent with one's gender assigned at birth
it's easy to forget oneself when switching to different ones.
- >
Zaimki ≠ płeć.
Płeć nie zmieni ci się nagle, jeśli czasem powiesz „zrobiłem”, gdy chciałuś powiedzieć „zrobiłum”.
Nie przejmuj się. Eksperymentuj. Sprawdź, z czym czujesz się najlepiej.
preferowane-zaimki:
question: 'Czemu nie mówić „preferowane zaimki”?'
Pronouns ≠ gender.
Your gender won't drastically change just because you got confused once when someone called you “them”.
Don't worry. Experiment. See what fits you best.
preferred-pronouns:
question: 'Why shouldn''t I say “preferred pronouns”?'
answer:
- >
Bo to sugeruje, że czyjeś zaimki to tylko fanaberia.
Jeśli ktoś tylko „preferuje” żeńskie zaimki, to nie obrazi się, jak będę mówić do niego formami męskimi, prawda?
W końcu wygląda jak facet, a mi tak będzie łatwiej!
Because this phrase suggests that someone's pronouns are just a whim.
If someone just “prefers” to be called she, he won't _really_ feel bad, if I call him a “he”, right?
They look like a guy, after all, so it's gonna be easier for me!
- >
Nie. To są nasze zaimki. Nie żadne „preferowane zaimki”. To nasze imiona, nie „preferowane imiona”.
Jeśli zależy ci na twoich transpłciowych i niebinarnych znajomych i krewnych, zwracaj się do nich poprawnie.
zaimki-plciowe:
question: 'Czemu nie mówić „zaimki płciowe”?'
No! It's our pronouns. Not our “preferred pronouns”. It's our names, not our “preferred names”.
If you care about your trans and nonbinary friends and loved ones, then call them the right way.
gender-pronouns:
question: 'Why shouldn''t I say “gender pronouns”?'
answer:
- >
Bo zaimki ≠ płeć. Zaimki to tylko gramatyka.
Osoby niebinarne mogą używać (i w sporej części używają) form binarnych,
niektóre lesbijki ze względów kulturowych i historycznych używają form męskich, itp.
Because gender ≠ pronouns. Pronouns are just grammar.
Nonbinary folks can use binary pronouns, some lesbians use {/he=he/him} for cultural reasons, etc.
- >
Mów po prostu „zaimki”. To prościej i sensowniej.
Simply say “pronouns”.
links:
header: 'Links'