(eo) update config.suml

This commit is contained in:
eo contributors 2025-03-07 11:14:57 +01:00 committed by Valentyne Stigloher
parent 962e4903b8
commit db631f6f34

View File

@ -155,10 +155,10 @@ nouns:
neduumaj personoj estas tre diversaj kaj fine estas plej bone demandi al iu, kiel ri volas esti priparolata.
- 'Ĉi-sube estas vortaro de atentindaj vortoj. Vi povas kontribui al ĝi aldonante viajn sugestojn.'
- >
La vortaro enhavas 1) laŭnormajn vortojn uzatajn de ĉiuj parolantoj (kiel «patro» kaj «patrino»), 2) vortojn
kun la neoficialaj afiksoj -iĉ- kaj -ip-, kiujn nun uzas percipe parto de junuloj en la interreto, 3) vortojn
kun la prefikso ge- (ekz. «gepatro»), kiu en tradicia Esperanto aplikeblas nur al multnombro kaj signifas «de
ambaŭ genroj», tamen ĉi tie signifas «de iu ajn genro», kaj laste 4) vortojn el la
La vortaro enhavas 1) laŭnormajn vortojn (kiel «patro» kaj «patrino»), 2) vortojn kun la neoficialaj afiksoj
-iĉ- kaj -ip-, kiujn nun uzas percipe parto de junuloj en la interreto, 3) vortojn kun la prefikso ge- (ekz.
«gepatro»), kiu en tradicia Esperanto aplikeblas nur al multnombro kaj signifas «de ambaŭ genroj», tamen ĉi
tie signifas «de iu ajn genro», kaj laste 4) alternativajn proponojn, kiel vortojn el la
{https://eo.wikipedia.org/wiki/J-sistemo=j-sistemo} (ekz. «pajtro»), kiu ne gajnis tiom da populareco kiel la
supraj proponoj, tamen daŭre menciindas.
- >
@ -167,9 +167,15 @@ nouns:
kaj esperantistinoj. Nun plejmulto da vortoj en laŭnorma Esperanto estas genre neŭtralaj (ties bazaj formoj
estu metitaj en la kolumno «neŭtrala»). Tamen daŭre defaŭlte iĉ-genraj estas nomoj de familiaj mebroj
(«patro», «edzo») kaj kelkaj aliaj, kiel «sinjoro», «reĝo», «lordo» kaj kompreneble «viro» (ties bazaj formoj
estu metitaj en la kolumno «iĉ-genra»). Stranga kazo estas «amiko» kaj vortoj enhavantaj ĝin, ĉar laŭ iuj ili
jam estas neŭtralaj kaj laŭ aliaj ne (tial «(?)» estas metita apud ties bazaj formoj en la kolumno
«neŭtrala»).
estu metitaj en la kolumno «iĉ-genra»). Stranga kazo estas la vorto «koramiko». Malgraŭ, ke nun oni uzas la
vorton «amiko» kiel genre neŭtralan, «koramiko» ŝajnas daŭre funkcii kvazaŭ ĝi estus nomo de familiano, tial
por nun «(?)» estas metita apud ties baza formo en la kolumno «neŭtrala». Laŭ PIV eĉ «amiko» en sia ĉefa
senso estas iĉ-genra ({https://vortaro.net/#amiko_kd=fonto}), sed tio ŝajnas esti nur ne-ĝisdatigita informo,
PMEG listigas la vorton inter genre (tie: sekse) neŭtralaj
({https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/o-vortoj/seksa_signifo.html=fonto}). Nek PIV nek PMEG pritraktas la
vorton «koramiko». Laŭ la anglalingva Vikivortaro (Wiktionary) ĝi estas iĉ-genra
({https://en.wiktionary.org/wiki/koramiko=fonto}).
template:
header: 'Uzi ŝablonon'
root: 'Radiko'
@ -230,14 +236,12 @@ terminology:
neromantikema) aŭ uzi la finaĵon «-ulo» por nomi homon apartenantan al iu orientiĝo (ekz. neromantikemulo =
neromantikema persono).
- >
Tradicia Esperanto ne distingas inter sekso kaj genro, ĝi uzas la vorton «sekso» por ambaŭ, eventuale
klarigante la duan kiel «socia sekso» aŭ simile, dum «genro» signifas ne homan sed gramatikan genron (kaj
alian nerilatan biologian kategorion, vidu en {https://vortaro.net/#genro_kd=PIV}). Pro tio multe da homoj
anstataŭ «{/terminologio?filter=transgenreco=transgenrulo}» diras «transseksulo», kies angla ekvivalento
havas {/terminologio?filter=transgenreco=alian, polemikan signifon}. <strong>Tamen lastatempe ekuziĝis la
nova signifo de «genro»</strong> funkcianta same kiel la angla «gender» kaj ĝi estas uzata en ĉi tiu
terminaro.
Norma Esperanto ne distingas inter sekso kaj genro, ĝi uzas la vorton «sekso» por ambaŭ, eventuale klarigante
la duan kiel «socia sekso» aŭ simile, dum «genro» signifas ne homan sed gramatikan genron (kaj alian
nerilatan biologian kategorion, vidu en {https://vortaro.net/#genro_kd=PIV}). Pro tio multe da homoj anstataŭ
«{/terminologio?filter=transgenreco=transgenrulo}» diras «transseksulo», kies angla ekvivalento havas
{/terminologio?filter=transgenreco=alian, polemikan signifon}. <strong>Tamen lastatempe ekuziĝis la nova
signifo de «genro»</strong> funkcianta same kiel la angla «gender» kaj ĝi estas uzata en ĉi tiu terminaro.
faq:
header: 'Oftaj demandoj'
headerLong: 'Oftaj demandoj'
@ -306,20 +310,37 @@ faq:
question: 'Ĉu tiuj formoj estas oficialigitaj de iu aŭtoritato?'
answer:
- >
Language is not some kind of god-given, ancient magic set in stone.
It's just a tool that we use to communicate.
When we change as a society, and when the world around us changes,
we adjust the language we use to be able to better describe it.
We're its users, so <em>we're the authority</em> on how we want to use it.
Lingvoj estas iloj uzataj de homoj por komuniki. Kiam la homa socio kaj la mondo ŝanĝiĝas, oni
alĝustigas la lingvon al novaj bezonoj. <strong>Parolantoj estas la vera aŭtoritato</strong> pri
lingvouzo.
- >
Dictionaries take their time to start including those changes,
which doesn't make the change illegitimate in any way.
But eventually the new forms, if used often enough, get included in dictionaries.
{https://www.merriam-webster.com/words-at-play/singular-nonbinary-they=Merriam Webster}, for example,
accepts the use of {/they=singular “they”} as a nonbinary pronoun.
Esperanto tamen estas en unika situacio, ĉar ĝi estas planlingvo, kiu iĝis vivanta lingvo. Tradicie
en la esperanta movado kiel norma estas konsiderata la lingvo priskribita en la
{https://eo.wikipedia.org/wiki/Fundamento_de_Esperanto=Fundamento de Esperanto} kaj la lingvo uzata
de aŭtoroj kaj tradukistoj, kiun oni nun povas kontroli per la {https://tekstaro.com/=Tkestaro de
Esperanto}. Aŭtoritataj aŭ almenaŭ atentindaj laŭ multaj estas rezolucioj de la
{https://www.akademio-de-esperanto.org/=Akademio de Esperanto} (AdE, aŭ simple «la Akademio») kaj
enhavoj de la {https://bertilow.com/pmeg/=Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko} (PMEG, ofte nomata
«Pomego») kaj de la {https://vortaro.net/=Plena Ilustrita Vortaro} (PIV). Tiuj tri devas tamen
balanci inter prezervo de la lingvo kaj priskribo de la fakta uzo, kiu ŝanĝiĝas dum tempo. Ĉu iuj el
tiuj aŭtoritatoj diras ion pri la neoficialaj pronomoj kaj formoj prezentataj en ĉi tiu retejo?
- >
You can also read some {https://scholar.google.com/scholar?hl=en&q=neopronouns=academic papers}
on neopronouns.
La 15-an de Marto 2021 AdE publikigis la jenan oficialan informon: «La Akademio de Esperanto
deklaras, ke ĝi nun ne alprenas starpunkton pri la uzindeco de ne-oficialaj seks-neŭtralaj pronomoj
(kiel ekzemple ri aŭ ŝli), kaj decidis ne okupiĝi pri tiu temo dum almenaŭ dek jaroj».
{https://www.akademio-de-esperanto.org/oficialaj_informoj/oficialaj_informoj_34_2021.html?&dosiero=oficialaj_informoj/oficialaj_informoj_33_2021.html=Fonto}.
- >
Unue, PMEG malrekomendis uzadon de «ri», sed post Aprilo 2019 ĝi simple objektive prezentas ĝin en la
{https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/pronomoj/tria.html=sekcio pri triapersonaj pronomoj}. Simile,
PMEG prezentas la neoficialajn afiksojn -iĉ-
({https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/sufiksoj/ich.html=IĈ°}), -ip-
({https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/sufiksoj/ip.html=IP°}), ~pjo kaj ~jo
({https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/sufiksoj/j.htm=J° kaj PJ°}) en la sekcio
«{https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/sufiksoj/index.html=Neoficialaj
sufiksoj}», kaj priparolas la modernan ekuzon de la prefikso ge- por ununombro celante «de iu ajn
genro» antstataŭ «de ambaŭ genroj»
({https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/afiksoj/prefiksoj/ge.html=GE}).
- 'En estonteco ĉi tie espereble troviĝos pli da informoj, percipe pri PIV, aperos ties nova eldono.'
bio:
question: 'Kial mi metu miajn pronomojn en priskribojn de miaj sociretejaj profiloj?'
answer:
@ -935,7 +956,7 @@ api:
quotation:
start: '«'
end: '»'
colon: ''
colon: ':'
localise:
shorter: 'Aldoni pli'